„Foreign Affairs”: Czy Donald Trump zdetronizuje globalną pozycję dolara?

Donald Trump może doprowadzić do likwidacji dominującej pozycji dolara – przekonuje magazyn „Foreign Affairs”. Taką tezę postawili trzej eksperci. To Edward Fishman, Gautam Jain i Richard Nephew z Centrum Globalnej Polityki Energetycznej na Uniwersytecie Kolumbia. Fishman i Nephew pracowali na ważnych urzędach administracji USA.

Jak wskazują, dominacja dolara pozostawała niezachwiana przez długie dziesięciolecia, pomimo różnych zawirowań światowej polityki. To może zmienić się na skutek nowej polityki celnej Donalda Trumpa.

Autorzy przypomnieli, iż dolar stał się światową walutą rezerwową po konferencji w Bretton Woods pod koniec II wojny światowej. Konferencja doprowadziła do powołania Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego oraz wreszcie całego systemu powiązań z amerykańskim dolarem. Największym momentem kryzysowym była decyzja Richarda Nixona z 1971 roku o odejściu od parytetu złota, ale dolar przetrwał również ją.

Dzisiaj około 50 proc. transakcji w systemie SWIFT używanym przez banki na całym świecie odbywa się w dolarach – co ciekawe, dziesięć lat temu było to 35 proc. transakcji. Niemal na całym świecie w dolarach denominowana jest sprzedaż ropy naftowej, metali oraz wielu innych towarów. W sumie 54 proc. globalnych faktur handlowych używa dolara, choć USA odpowiadają tylko za 10 proc. globalnego handlu.

Różne państwa próbowały podważyć dominację dolara, na przykład Chińczycy. Jednak ze względu na konstrukcję chińskiego systemu finansowego, małą otwartość rynku, przeszkody regulacyjne dla inwestycji i podobne problemy, to się absolutnie nie udaje. Chiny stworzyły swojego konkurenta dla SWIFT, o nazwie CIPS – ale CIPS przyciągnął jak dotąd tylko 0,2 proc. wolumenu transakcji SWIFT.

Większe szanse na zajęcie dolara miałoby euro, ale strefa euro nie ma jednolitej polityki fiskalnej, a największe państwo tej strefy, Niemcy, niechętnie emitują znaczące ilości obligacji. Euro ma swoje wady konstrukcyjne, a w połączeniu z geopolitycznym zagrożeniem Europy przez Rosję nie ma szans na zaufanie globalnego świata finansów do euro.

Zdaniem autorów z „Foreign Affairs”, Donald Trump stworzył pierwsze prawdziwe zagrożenie dla dominacji dolara. Szkody, jakie to wywoła, nie będą dla Ameryki śmiercionośne, bo nie ma wyraźnej alternatywy dla pozycji dolara, tak czy inaczej dojdzie jednak do osłabienia pozycji amerykańskiej waluty.

„Zakłócenia w łańcuchu dostaw spowodowane wojną handlową, niedobory siły roboczej spowodowane deportacjami i ogólna niepewność polityczna wpływają negatywnie na nastroje biznesowe i konsumenckie, co prowadzi do niższych wydatków, niższego wzrostu i niższych stóp procentowych. W dużej mierze w wyniku polityki Trumpa akcje europejskie przewyższyły wiodący indeks giełdowy USA o prawie 20 procent w pierwszym kwartale 2025 r., co stanowi największą marżę od ponad trzech dekad” – napisali.

Przedsiębiorcy nie będą póki co masowo odchodzić od dolara, niemniej jednak mogą zacząć testować inne możliwości, co wiąże się też ze spadkiem zaufania do USA wywołanym przez niestabilną politykę Trumpa. W efekcie może to oznaczać wzrost popularności chińskiego systemu CIPS, zwłaszcza w tych krajach, które, tak jak Rosja, zostaną silnie dotknięte przez sankcje. Zdaniem autorów wiele może zależeć od kondycji sądownictwa amerykańskiego pod rządami Trumpa. Dziś firmy wolą trafiać do sądu amerykańskiego w przypadku jakichś sporów, bo wierzą w jego uczciwość. Nie wierzą w taką samą uczciwość sądów w Chinach, stąd też pewna niechęć do chińskiej waluty. Konfliktowanie się przez Trumpa z wymiarem sprawiedliwości w USA może ich zdaniem podważyć to zaufanie i sprawić, iż część przedsiębiorców przestanie uważać amerykański system za dalece bardziej wiarygodny, niż chiński.

Według autorów nie ma żadnej dziejowej konieczności stojącej za dominacją dolara. Wszystko zależy od decyzji politycznych. W XIX wieku światową walutą był brytyjski funt szterling, ale później jego status osłabł i wreszcie zaniknął. Również dolar może osłabnąć albo zgoła upaść, co przyniosłoby Ameryce poważne straty, a całemu światu zubożenie.

Źródło: foreignaffairs.com

Pach