Hiszpania z unijnym wsparciem na zielony wodór
Komisja Europejska zatwierdziła hiszpański program pomocy publicznej o wartości 400 mln euro. Środki te zostaną przeznaczone na wsparcie produkcji odnawialnego wodoru w ramach mechanizmu „Auctions-as-a-Service”, prowadzonego przez Europejski Bank Wodoru.
Program ma na celu przyspieszenie dekarbonizacji przemysłu, transportu oraz sektora energetycznego w Hiszpanii. Inicjatywa wpisuje się także w szersze założenia unijnych strategii, takich jak Clean Industrial Deal, REPowerEU oraz strategia wodorowa UE.
Inwestycje w elektrolizery i redukcję emisji CO₂
W ramach zatwierdzonego programu planowana jest budowa do 345 MW mocy elektrolizerów i produkcja do 221 tys. ton odnawialnego wodoru. Szacuje się, iż przełoży się to na uniknięcie emisji do miliona ton CO₂.
Program ma również przyczynić się do osiągnięcia krajowego celu Hiszpanii, zakładającego zainstalowanie 12 GW mocy elektrolizerów do 2030 roku.
Pomoc w formie dotacji na każdy kilogram wodoru
Wsparcie udzielane będzie w formie bezpośrednich dotacji za każdy kilogram wyprodukowanego odnawialnego wodoru. Okres pomocy może wynieść maksymalnie 10 lat. Warunkiem uzyskania dofinansowania będzie spełnienie unijnych wymagań dotyczących odnawialnych paliw pochodzenia niebiologicznego (RFNBOs).
Oznacza to m.in. konieczność wykazania użycia lub finansowania dodatkowej energii odnawialnej niezbędnej do produkcji wspieranego wodoru.
Przejrzysty i konkurencyjny proces selekcji projektów
Beneficjenci zostali wyłonieni w drodze otwartego, przejrzystego i niedyskryminującego przetargu, który zakończył się w pierwszym kwartale 2025 roku. Proces nadzorowała Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Pomoc była dostępna dla firm planujących budowę nowych elektrolizerów na terenie Hiszpanii.
Komisja oceniła program na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, w szczególności art. 107 ust. 3 lit. c Traktatu o funkcjonowaniu UE oraz wytycznych CEEAG z 2022 roku.
Stwierdzono, iż wsparcie jest konieczne i adekwatne do rozwoju produkcji odnawialnego wodoru. Program ma także efekt zachęty, ponieważ bez pomocy publicznej realizacja projektów nie byłaby możliwa. Komisja podkreśliła również, iż pomoc jest ograniczona do minimum niezbędnego poziomu i zawiera odpowiednie zabezpieczenia ograniczające wpływ na konkurencję i handel wewnątrzunijny.
Europejski Bank Wodoru jako instrument wsparcia
Hiszpania ogłosiła udział w mechanizmie aukcyjnym Europejskiego Banku Wodoru 18 listopada 2024 roku. Inicjatywa ma na celu ułatwienie produkcji oraz importu odnawialnego wodoru do UE, a także wypełnienie celu 20 mln ton do 2030 roku, zgodnie z założeniami REPowerEU.
Mechanizm „Auctions-as-a-Service” pozwala państwom członkowskim przeznaczać krajowe środki w ramach wspólnej platformy aukcyjnej prowadzonej przez Fundusz Innowacji. Dzięki temu uproszczone zostaje porównywanie poziomów wsparcia oraz zmniejszają się koszty administracyjne po stronie państw i inwestorów.
Hiszpański program to kolejne działanie tego typu w UE. Podobne programy zostały wcześniej zatwierdzone dla Niemiec (kwiecień 2024), Austrii i Litwy (marzec 2025). Inicjatywy te pokazują rosnące znaczenie wspólnotowego podejścia do wspierania transformacji energetycznej w Europie.
Wymogi środowiskowe dla RFNBOs
Unijna dyrektywa o odnawialnych źródłach energii z 2018 roku nakłada rygorystyczne wymogi na produkcję RFNBOs, w tym odnawialnego wodoru. Wymagana redukcja emisji w całym łańcuchu wartości musi wynosić co najmniej 70%.
Nowelizacja dyrektywy z 2023 roku podniosła ogólny cel udziału OZE do minimum 42,5% w 2030 roku (z celem aspiracyjnym 45%). Jednocześnie wprowadzono wymóg, aby 42% wodoru wykorzystywanego w przemyśle do 2030 roku pochodziło z odnawialnych źródeł, z dalszym wzrostem do 60% w 2035 roku.
Zobacz również:
Źródło: Komisja Europejska
