Polska w połowie realizacji
– Polska jest mniej więcej w połowie stawki wśród państw członkowskich realizujących KPO. Globalnie Komisja Europejska do tej pory wypłaciła 49% budżetu na cele planów odbudowy, a państwa zrealizowały 32% mierników. W przypadku Polski procenty wyglądają odpowiednio – 45% środków i 37% mierników. Liderami wdrażania są Francja, Dania i Estonia – mówi Agnieszka Lewandowska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Nie tylko w Polsce, ale także w innych państwach i na poziomie Komisji Europejskiej zauważana jest potrzeba zmian, aby ułatwić wykorzystanie wszystkich środków. Dlatego Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, szefowa resortu funduszy i polityki regionalnej zapowiedziała dużą rewizję KPO, która rozpocznie się jeszcze w tym roku.
Ostatnia duża rewizja KPO
Polskie instytucje zaangażowane we wdrażanie KPO mają ocenić stan realizacji, a następnie w inwestycjach i reformach, które mają wysoki potencjał skorzystania z funduszy dodać środki i zwiększyć alokacje na dobre projekty na rezerwowych listach w już zakończonych konkursach. Z kolei w inwestycjach i reformach, których osiągnięcie wiąże się z większym ryzykiem ma nastąpić zmniejszenie środków, przekierowanie ich lub negocjowanie wskaźników do osiągnięcia.
Efektem zaproponowanych zmian będzie jedna, najpewniej ostatnia rewizja KPO. Działania są też planowane na poziomie Komisji Europejskiej, zwłaszcza w kontekście uproszczeń w procesach rozliczania środków między KE a państwami członkowskimi. Wiele państw dopiero na koniec realizacji KPO planuje złożenie największych wniosków o płatność rozliczających podjęte działania. To ważne, aby obciążenia biurokratyczne nie przygniotły w tym momencie ani państw, ani Komisji.
Został jeszcze rok
Zakończenie realizacji KPO wyznacza data 31 sierpnia 2026 r. Pojawiające się w przestrzeni medialnej informacje o wydłużeniu KPO wymagają doprecyzowania. Zmiana terminu na koniec 2026 r. nie dotyczy czasu w inwestycje i reformy. Polega jedynie na tym, iż część płatności i formalności można będzie dokonywać po sierpniu 2026 r. Inwestycje muszą być zgłoszone jako zrealizowane do końca sierpnia, ale odbiory, płatności, itp. mogą być dokonywane później.
– Tempo wdrażania KPO oraz liczba zmian, które w najbliższym okresie są zaplanowane wpływają niestety na to, iż nie odbędą się rzetelne i zaawansowane konsultacje społeczne planowanej rewizji. Instytucje mówią o tym jasno, bo czas jest teraz najważniejszym wyznacznikiem. Mimo tego, przez cały czas będziemy prezentować głos biznesu w gremiach odpowiedzialnych za monitorowanie KPO. O ile naturalnym jest brak możliwości rewolucyjnych zmian na tym etapie, to przez cały czas możliwe i potrzebne są mniej wymagające modyfikacje – dodaje Agnieszka Lewandowska.
Stan realizacji KPO i planowane w programie zmiany były głównym tematem poruszanym podczas ostatniego Komitetu Monitorującego KPO.
Konfederacja Lewiatan
