Parametry jakościowe dla pelletu – nowe rozporządzenie, nowa era

Branża pelletu drzewnego w Polsce wkracza w okres pozytywnej transformacji i wyzwań w obliczu nowych przepisów prawnych i wysokiej świadomości przeciętnego obywatela w zakresie wyboru instalacji do ogrzewania swojego domu.

W ostatnich miesiącach, a zwłaszcza II-IV kw. 2024 r. zaobserwowano dynamiczny wzrost popytu na kotły na pellet drzewny, co przyczyniło się do zwiększenia krajowej produkcji tego rodzaju biopaliwa. Jednakże rynek jednocześnie wciąż walczy z napływem tańszego pelletu ze Wschodu, co stanowi poważne wyzwanie dla rodzimych producentów. Dodatkowo, znaczny spadek eksportu na rynki zachodnie wpływa na sytuację finansową polskich firm w tej branży. Po okresie znacznych wzrostów w 2022 r. ceny pelletu zaczęły się stabilizować do poziomu 1200-1500 zł/t w końcówce 2024 i początku br. co spowodowało znaczne ożywienie rynku.

Pozytywny trend może podtrzymać długo oczekiwane rozporządzenie dotyczące parametrów jakościowych dla biopaliw stałych.

Aktualnie pellet i brykiet nie są objęte systemem monitorowania i kontroli. Nowe przepisy zaostrzą wymagania jakościowe co do sprzedaży, a w konsekwencji – spalania biopaliw opartych na biomasie

Nowe rozporządzenie zaostrza przepisy

Zgodnie z opublikowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projektem rozporządzenia z 20 stycznia br., normy jakościowe dotyczące pelletu i brykietu drzewnego – zarówno produkowanych w Polsce, jak i importowanych z zagranicy (objętych procedurą celną) – zostaną zaostrzone.

Określenie w ustawie z 2006 r. [Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw] upoważnienia do wydania ww. aktu wykonawczego, a następnie opracowanie projektu rozporządzenia stanowi realizację rekomendacji z przeprowadzonego przeglądu wymagań jakościowych dla paliw stałych, o którym mowa w art. 3a ust. 2a tej ustawy. W jej ramach, ze względu na potrzebę poprawy jakości powietrza, w tym ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, wskazano na potrzebę ustanowienia wymagań jakościowych dla „biomasy pozyskanej z drzew i krzewów”, o której mowa we wspomnianej ustawie, wprowadzanej do obrotu z przeznaczeniem do użycia w gospodarstwach domowych lub w instalacjach o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW.

Jak podkreślają autorzy projektu, aktualnie biopaliwa w postaci pelletów i brykietów drzewnych nie są objęte systemem monitorowania i kontroli, nie ustanowiono dla nich prawnie wiążących wymagań jakościowych. Nowe przepisy zaostrzą zatem wymagania jakościowe co do sprzedaży, a w konsekwencji – spalania biopaliw opartych na biomasie, czyli pelletów i brykietów drzewnych.

10. Forum Pelletu & 3. Europejskie Forum Pelletu Hotel Mercure, Gdynia 12-13 czerwca 2025 r.

W przypadku pelletu przeznaczonego do kotłów 3, 4 i 5 klasy energetycznej lub spełniających wymogi Ekoprojektu, wymagania jakościowe będą odpowiadać klasie jakości A1 wg normy PN-EN ISO 17225-2, a więc będą musiały m.in. wykazać maksymalną dopuszczalną zawartość popiołu maks. do 0,7% (a nie 1,20% jak w klasie jakości A2). Ministerstwo podkreśla, iż nowe przepisy mają ograniczyć spalanie paliw stałych z biomasy z domieszką chemicznie przetworzonych dodatków oraz tworzyw sztucznych w gospodarstwach domowych i instalacjach grzewczych do 1 MW.

Obecnie nie wszystkie pellety i brykiety drzewne dostępne w sprzedaży spełniają wymagania jakościowe stawiane przez standardy europejskie serii ISO EN 17225, zatem zwiększenie kontroli nad jakością dostępnych na rynku biopaliw ma pomóc wyeliminować z rynku produkty niskiej jakości, a także ograniczyć emisje zanieczyszczeń do środowiska.

Nowe przepisy dotyczące pelletu drzewnego to pozytywna zmiana, która podnosi standardy jakości i bezpieczeństwa biopaliw, jednocześnie wspierając walkę z zanieczyszczeniem powietrza oraz promując transparentność na rynku

Będzie obowiązek certyfikacji

Obecnie większość średnich i dużych krajowych producentów produkuje i wprowadza, zarówno na rynek krajowy i zagraniczny, pellet posiadający certyfikaty jakości ENplus, DINplus bądź inne krajowe, jak np. Dobry Pellet. Certyfikacja jest dobrowolna i wdrażają ją producenci, którzy chcą uwiarygodnić, iż pellet spełnia wymagania dla parametrów jakościowych odpowiadających klasie jakości A1 i/lub A2 czy klasy B wg norm serii EN ISO 17225.

Wskazane normy stanowią narzędzie, które ma umożliwić przejrzysty handel tymi biopaliwami oraz usprawnić komunikację pomiędzy producentem/sprzedawcą a użytkownikiem, jak również z producentami urządzeń grzewczych dedykowanych do spalania tego rodzaju biopaliw. Aktualnie możliwa jest sprzedaż pelletu czy brykietu drzewnego bez deklaracji klasy jakości, co może prowadzić do nieuczciwych praktyk polegających na wprowadzaniu na rynek biopaliw zanieczyszczonych odpadami meblarskimi bądź plastikami.

Projektowane zmiany wprowadzają obowiązek certyfikacji, a więc potwierdzenia klasy jakości pelletu drzewnego przez niezależną stronę trzecią. To oznacza, iż każdy rodzaj pelletu drzewnego wprowadzany do obrotu i sprzedawany w Polsce musi spełniać określone standardy jakości dla klasy jakości A1 – jeżeli będzie zastosowany w urządzeniach grzewczych klasy 3, 4 i 5 i/lub spełniających wymogi dla Ekoprojektu – lub klasy jakości A2 w przypadku zastosowania w urządzeniach grzewczych niższej niż 3 klasa emisyjności, określonych w normie EN 305-5. Dzięki temu użytkownicy będą mieć pewność, iż kupowane biopaliwo jest najwyższej jakości, a tym samym efektywne przy spalaniu oraz bezpieczne dla zdrowia i środowiska.

Ceny pelletu mogą wzrosnąć

Zmiany dla palących pelletem drzewnym oznaczają korzyści, ale też pewne wyzwania. Wprowadzenie obowiązku uwierzytelnienia klasy jakości pelletu drzewnego poprzez uzyskanie certyfikatu jakości lub zdawanie raportu z wynikami badań z laboratorium akredytowanego z określoną częstotliwością, poprawi dostępność wyselekcjonowanej, najwyższej jakości biopaliwa. To z kolei przełoży się na efektywniejsze spalanie i mniej problemów z eksploatacją naszych kotłów. Pojawia się jednak ryzyko wzrostu cen pelletu drzewnego, co mogłoby być wywołane choćby nie samym spadkiem dostępności żądanej jakości pelletu na rynku, ale spekulacją, iż tego wyselekcjonowanego biopaliwa zabraknie.

Kupując pellet warto sprawdzić, czy producent powołuje się na jakikolwiek system certyfikacji. To pozwala zweryfikować czy dany podmiot posiada certyfikat i w jakim zakresie go obejmuje. Pomimo braku ustanowienia dla pelletu drzewnego prawnie wiążących wymagań jakościowych, aktualnie produkowane w Polsce pellety drzewne w większości są objęte systemami monitorowania i kontroli jakości. Dodatkowo wymagania jakościowe dla pelletu drzewnego spalanego w indywidualnych urządzeniach grzewczych zawarte są w instrukcjach obsługi urządzeń grzewczych w formie wykazu zalecanych parametrów jakościowych paliwa wraz z informacją, iż stosowanie paliwa o innych parametrach może spowodować nieprawidłową pracę urządzenia i utratę gwarancji.

Poszukując wysokiej jakości granulatu drzewnego należy stawiać na produkty, które mają oznaczenia zgodności z normą PN-EN ISO 17225-2 w określonej klasie jakości, bądź oznaczenia logotypu systemu certyfikacji ENplus/DINplus/DobryPellet lub innych. Oczywiście nie należy zapominać o regularnej konserwacji instalacji grzewczej. Warto także śledzić informacje na temat planowanych zmian i być gotowym na ewentualne dostosowanie się do nowych wymogów.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie i jak się na nie przygotować?

Konkretny termin wdrożenia nowych przepisów nie został jeszcze potwierdzony, choć wielokrotnie padała data 1 stycznia br. W samej treści projektu możemy przeczytać, iż rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.. MKiŚ zapowiedziało jednak, iż wprowadzenie zaostrzonych wymagań jakościowych dla pelletu drzewnego będzie poprzedzone odpowiednimi konsultacjami społecznymi. Dodatkowo określony zostanie okres przejściowy, który pozwoli producentom i dystrybutorom dostosować się do nowych wymagań.

Już teraz warto zwracać uwagę na dowody jakości kupowanego pelletu drzewnego. Przede wszystkim oceniając wiarygodność informacji na opakowaniu jednostkowym z pelletem drzewnym: czy na worku jest oznakowanie? A jeżeli tak, to czy deklaracja adekwatności użytkowych jest prawdziwa?

Nowe przepisy w dłuższej perspektywie ucywilizują sytuację cenowo-podażową, dzięki czemu zniknie zjawisko sezonowości popytu na pellet.

Czy w obliczu prognozowanego wzrostu zapotrzebowania na pellet w Polsce grozi nam sytuacja, w której na rynku zabraknie pelletu drzewnego, a właściciele kotłów pelletowych staną przed olbrzymim problemem? Polska Rada Pelletu przewiduje, iż do sytuacji sprzed dwóch lat (gwałtownego wzrostu cen pelletu – przyp. red.) nie powinno dojść. Co więcej, wg Stowarzyszenia, projektowane rozporządzenie poprawi uregulowanie spraw związanych z jakością, o co cała branża pelletu walczy od 2017 r. Zagrożeniem dla polskiego rynku pelletu nie jest ww. projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska, a raczej brak uregulowań w tym zakresie!

GDZIE KUPIĆ DOBRY PELLET? SPRAWDŹ NA NASZEJ MAPIE!

Pokazuje to problem napływu pelletu drzewnego i niedrzewnego zza wschodniej granicy do Polski (szacowany na poziomie 20 tys. t/mc). Stanowi on poważne wyzwanie dla krajowych wytwórców biopaliwa. Importowany pellet, charakteryzujący się niską ceną, znacznie utrudnia producentom utrzymanie konkurencyjności. Często (choć nie zawsze) pellet z importu jest postrzegany przez konsumentów jako produkt gorszej jakości. Mimo to jego atrakcyjna cena przyciąga wielu z nich, co dodatkowo komplikuje sytuację rodzimych przedsiębiorców stawiając ich przed wyzwaniem utrzymania się na rynku.

Wprowadzenie nowych regulacji dotyczących jakości pelletu drzewnego jest krokiem w stronę poprawy jakości powietrza i ochrony środowiska, ale także ochrony rodzimych producentów produkujących wysokiej jakości, certyfikowany produkt. Dzięki zaostrzeniu wymagań dla biopaliwa, użytkownicy będą mieli dostęp do wyselekcjonowanych, wysokiej jakości produktów, co wpłynie pozytywnie na efektywność spalania oraz bezpieczeństwo zdrowotne i środowiskowe. Certyfikacja zapewni przejrzystość rynku, a także ochroni konsumentów przed zakupem paliw niskiej jakości.

Nowe przepisy dotyczące pelletu drzewnego to pozytywna zmiana, która podnosi standardy jakości i bezpieczeństwa biopaliw, jednocześnie wspierając walkę z zanieczyszczeniem powietrza oraz promując transparentność na rynku.

Chcesz wiedzieć więcej? Czytaj magazyn Rynek pelletu:

Tekst: Agnieszka Kędziora-Urbanowicz, Prezes Biocontrol Sp. z o.o., wiceprezes Polskiej Rady Pelletu, audytor ENplus/DINplus/KZR SURE/SNS
Zdjęcie: Shutterstock