RZEKI. Łódzki Festiwal Dzielnicowy [SPRAWDŹ PROGRAM]

Cecylia Malik – artystka wizualna i aktywistka ekologiczna. Założycielka i liderka kolektywu Siostry Rzeki. Łączy sztukę i aktywizm, dbając o sens i skuteczność swoich działań. Wspólnie z ekspertami z różnych dziedzin organizuje protesty kreowane, jako happeningi i dzieła sztuki w przestrzeni publicznej, zamieniając trudny język specjalistów zajmujących się ochroną środowiska na język sztuki.

Projekt „Riverscape” koncentruje się na badaniu pejzażu kulturowego Łodzi w kontekście hydrokolonializmu i błękitnej ekologii, wpisuje się w nurt „niebieskiej humanistyki”, który zwraca uwagę na potrzebę materialno-dyskursywnego doświadczenia wody. Astrida Neimans stwierdza: „woda nosi ślady swoich relacji społecznych, warunków i potencjału”, które na zdjęciach posiadających zarówno cechy dokumentu jak i adekwatności ewokatywne, mogą zostać ujawnione.

Spotkanie będzie poświęcone fenomenowi uzdrowisk jako przestrzeni odpoczynku i leczenia, ale także zawieszenia między życiem a chorobą. Dyskusja stanie się punktem wyjścia do podróży przez zdrojowe miasta i ch architekturę – pijalnie, promenady, sanatoria – a także literaturę sanatoryjną (od „Czarodziejskiej Góry” Thomasa Manna i dzienników sanatoryjnych Maxa Blechera po „Zdrój” Barbary Klickiej i „Empuzjon” Olgi Tokarczuk). Zastanowimy się, czy tradycja wyjazdów „do wód” łączy się z filozofią dobrego życia i uniwersalną tęsknotą za harmonią ciała i ducha, a także w jakim stopniu współczesne praktyki well-being mają swoje źródła w kulturze uzdrowiskowej. Rozmowę poprowadzi Marta Zdanowska.

Rzeki, których nie ma, mogą istnieć na wiele sposobów. Mogą to być rzeki, które wyschły lub pojawiają się jedynie w opisach historycznych. Rzeki zamienione w ściek, wciśnięte w kanał, zasypane piachem, zabetonowane. Rzeki wymyślone i zapomniane, które zostawiły po sobie dotkliwy brak, pustkę, melancholię. Rzeki będące widmem nieuniknionej katastrofy. Maciej Robert w Rzekach, których nie ma (Wydawnictwo Czarne) poszukuje zagubionych rzek w Łodzi, ale zagląda też do innych zakątków Polski. W trakcie czytania performatywnego w reżyserii Grzegorza Jaremki i oprawie dźwiękowej Justyny Banaszczyk dotrzemy do rzek opisywanych przez autora. W podróż do potoków, strumieni i rowów wypełnionych błotem zabierze nas Paweł Smagała. Będziemy mieli szanse wspólnie brodzić w rzekach tak małych, iż nie mają choćby swojego imienia. Przyjrzymy się rzekom niosącym w sobie pamięć tragedii, których były świadkami, a które szemrzą cicho swoje historie i mogą także przepowiadać przyszłość.

Książka Riverscape. Ujawniając rzekijest wieloautorskim asamblażem, stworzonym przez badaczy i artystów, jest próbą kontrmapowania fenomenu 19 niewidzialnych łódzkich rzek. Publikacja powstała w ramach transdyscyplinarnego projektu badawczego dotyczącego różnych aspektów istnienia rzek w przestrzeni miejskiej.

Performans CIEKI stanowi próbę nawiązania empatycznej relacji z wodą – bytem nieludzkim i pamiętającym, obecnym mimo swojej pozornej nieobecności. dzięki kontrolera ruchowego przetwarzana jest morfologia gestów w kompozycję elektroakustyczną, rozbrzmiewającą w przestrzeni kwadrofonicznej. W warstwie dźwiękowej wykorzystano próbki nagrane na terenie Wrocławskich Pól Irygacyjnych, udostępnione przez Canti Spatializzati. Ciało artystki, zanurzone w środowisku dźwiękowym i uruchamiające kompozycję poprzez ruch, odgrywa rolę pośrednika między technologią a naturą. Każdy gest aktywuje dźwięk i jednocześnie mapuje utraconą łączność z wodnym krajobrazem. Performans staje się gestem solidarności wobec tego, co płynące, wysychające, znikające – a jednak wciąż trwające w pamięci miejsca i dźwięku.

Spacer korytem Jasienia pozwoli nam doświadczyć rzeki w mieście, oraz doświadczyć miasta z perspektywy rzeki. Świadomość, iż 19 łódzkich rzek przez cały czas płynie i codziennie przekraczamy je pokonując mosty lub poruszając się nad kanałami, nie jest oczywista dla mieszkańców Łodzi. Jej przywrócenie stanowi jednak elementarny warunek koniecznej zmiany. Jest ona możliwa przez przywrócenie obecności i zrozumienie roli rzek w miejskim ekosystemie, oraz przez ujawnienie ich życiodajnego potencjału. Wędrówka wzdłuż koryta rzeki, będzie doświadczeniem wykraczającym poza neutralną obserwację, umożliwi poznanie w wymiarze multimodalnym i emocjonalnym. Potrzebujemy w naszym podejściu do świata uwzględnienia nieludzkiej – wodnej perspektywy. Spacer rozpocznie się u wylotu z kanału rzeki Jasień, tam gdzie spotykają się ulice Piękna i Obywatelska a zakończy w okolicach ulicy Pustynnej u ujścia Jasienia do Neru.

Przyczynkiem do spotkania jest wypowiedź która pojawiła się w przestrzeni publicznej: Władze Łodzi planują zagospodarować kilka odcinków rzeki Ner i Łódki, tworząc nowe miejsca do wypoczynku. Na Nerze, od Stawów Stefańskiego do ujścia Jasienia, zostanie oczyszczone koryto rzeki, a przy brzegu powstaną ścieżki dla pieszych i rowerzystów, polany z ławeczkami i koszami na śmieci. Na zachód od ujścia Jasienia, przy dzikim Nerze, zostaną zbudowane kładki, pomosty i ścieżki edukacyjne z punktami widokowymi. Doliny Łódki i Jasienia również zostaną zagospodarowane.

Spotkanie będzie to okazją do refleksji nad rolą rzeki Odry w kontekście społecznym, ekologicznym i kulturowym, a także do rozmowy o tym, jak możemy postrzegać rzekę jako pełnoprawnego uczestnika życia wspólnotowego.

Komentarz kuratorski: Dagmara Domagała

Alameda to prawdziwy klejnot polskiej sceny niezależnej. Ich trudna do zaszufladkowania twórczość to efekt wielu lat wysiłków nad wypracowaniem własnego, unikatowego brzmienia. Jego sednem jest umiejętne łączenie tradycyjnych i nowoczesnych rytmów wywodzących się z muzyki tzw. Globalnego Południa (szczególnie Afryka i Ameryka Łacińska) z ideami europejskiej awangardy i muzyki eksperymentalnej z jednej strony, i współczesnej kultury klubowej z drugiej.

W środku naszego ciała istnieje wewnętrzny system rzeczny. Cielesne płyny, takie jak komórkowy, mózgowo-rdzeniowy, krew czy limfa stanowią system transportowy ciała. Łączą górę z dołem, przewodzą informacje, komunikują się i wymieniają. Wszystkie płyny w ciele są zasadniczo jednym płynem — w dużej mierze złożonym z wody — który zmienia swoje adekwatności i cechy podczas przechodzenia przez różne błony, przepływu przez różne kanały i interakcji z różnymi substancjami. Kiedy blokujemy ruch i oddech, płyny nie mają jak przepływać i pojawiają się zgrubienia, zrosty, zatory i tamy.
Zapraszamy na dźwiękowo-somatyczną sytuację, która będzie okazją do skontaktowania się z wewnętrzną wodą. Wzbudzona woda dotrze w to, co skamieniałe i je rozmiękczy. Wydarzenie nie wymaga specjalnego stroju, ani odwagi. Wystarczy ciekawość i otwartość. Przyjdź pielęgnować własną wodność.

MUTANT GOAT to zjawisko muzyczne wymykające się łatwym klasyfikacjom. Łączy przejmujący biały głos Oli Kozioł z długimi nad-poddźwiękami produkowanym przez big stick – unikalny jednostrunowy chordofon stworzony i obsługiwany przez Andrew Dixona, oraz z pulsacyjno-repetytywnym akompaniamentem recyklingowego zestawu perkusyjnego Suavasa Lewego. Występ trio będzie komentarzem do alarmująco pogarszającej się sytuacji hydrologicznej, skutkującej coraz niższymi stanami wód powierzchniowych i gruntowych.

Performance dźwiękowy Edki Jarząb z użyciem kaset magnetofonowych i przetworzonego głosu. Podróż zainspirowana wyprawą kajakiem po Nysie Kłodzkiej, wiosną, po jesiennej powodzi.

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

Rzeki wspierają:

NN6T notes na 6 tygodni, MIEJ MIEJSCE, Plaster Łódzki, Niezła Sztuka, Viva! Akcja dla zwierząt – Łódź, Osoba Odra

___

Zadanie „Łódzki Festiwal Dzielnicowy / Rzeki” jest realizowane dzięki dofinansowaniu z budżetu Miasta Łodzi”