Sejm uchwalił nowelizację ustawy o rynku mocy – co to oznacza dla energetyki?

Dlaczego zmiany w ustawie o rynku mocy są potrzebne?

Podczas aukcji głównej rynku mocy na 2029 rok, przeprowadzonej w grudniu 2024 r., znaczące sukcesy odniosły magazyny energii, natomiast wiele planowanych elektrowni gazowych – w tym jednostki Orlenu w Gdańsku oraz bloki Enei w Elektrowni Kozienice – nie zdobyło kontraktów. Rząd uznał, iż w wyniku tych aukcji doszło do zaburzenia równowagi między źródłami wytwórczymi a magazynami energii.

Aby przywrócić tę równowagę, w nowelizacji przewidziano m.in. preferencje dla elektrowni gazowych poprzez wprowadzenie współczynników korekcyjnych dla różnych technologii. Oznacza to, iż elektrownie gazowe mogą mieć większe szanse na uzyskanie kontraktów mocowych w przyszłych aukcjach.

Ile będzie kosztować rynek mocy?

Szacuje się, iż koszt zawartych w aukcji dogrywkowej na 2029 rok umów mocowych wyniesie 1,879 mld zł w 2029 roku, a przez kolejne sześć lat – 1,074 mld zł rocznie. Ewentualne koszty aukcji dogrywkowej na 2030 rok nie zostały oszacowane.

Zmiany w zasadach udziału w aukcjach

Nowelizacja ustawy umożliwia udział w aukcjach dogrywkowych tym samym podmiotom, które mogą startować w aukcjach głównych. Ponadto wprowadzono nową możliwość – do aukcji mogą przystępować także jednostki wytwórcze, które dopiero złożyły wniosek o wydanie warunków przyłączenia, pod warunkiem iż ich technologia pozwala na nieprzerwaną dostawę mocy przez co najmniej 48 godzin.

Nie tylko rynek mocy – inne zmiany w ustawie

Oprócz przepisów dotyczących rynku mocy nowelizacja zawiera również inne regulacje:

• Przedłużenie terminu składania oświadczeń o dopłatach do rachunków za energię – przedsiębiorcy będą mieli czas do 30 czerwca 2025 r., zamiast pierwotnego terminu 28 lutego br.
• Większe wsparcie dla odbiorców ciepła systemowego – limit budżetowego wsparcia wzrośnie z 350 mln zł do 1,2 mld zł. jeżeli wypłaty przekroczą 75% tej kwoty, kolejne wyrównania będą pomniejszane proporcjonalnie.

Historia wcześniejszych nowelizacji ustawy o rynku mocy

Warto przypomnieć, iż to nie pierwsza nowelizacja ustawy o rynku mocy. W styczniu 2025 roku Sejm uchwalił zmiany przedłużające wsparcie dla wysokoemisyjnych źródeł energii do końca 2028 roku. Zgodnie z wcześniejszymi regulacjami unijnymi, od połowy 2025 roku jednostki niespełniające norm emisji CO₂ miały tracić prawo do pomocy publicznej. Nowe przepisy wprowadziły jednak dodatkowe aukcje na drugie półrocze 2025 roku oraz na lata 2026–2028, co miało na celu zabezpieczenie dostaw energii w okresie przejściowym.

Jeszcze wcześniej, 1 września 2021 roku, weszły w życie zapisy nowelizacji ustawy z 23 lipca 2021 roku. Zmiany te dotyczyły m.in. sposobu naliczania opłaty mocowej, wprowadzając model, w którym wysokość opłaty dla wszystkich odbiorców energii, włącznie z gospodarstwami domowymi, od 1 stycznia 2028 roku będzie uzależniona od indywidualnej krzywej poboru. Celem było zachęcenie odbiorców do bardziej świadomego zużycia energii i poprawy bilansowania zapotrzebowania na nią.

Co dalej z ustawą?

Nowelizacja trafi teraz do Senatu, który może zaproponować poprawki. jeżeli Senat je zgłosi, ustawa wróci do Sejmu, a następnie do podpisu Prezydenta.

Zmiany w rynku mocy to kolejny krok w dostosowaniu polskiego systemu energetycznego do wyzwań transformacji energetycznej. Jakie będą skutki nowelizacji? Wiele zależy od decyzji Senatu oraz przyszłych aukcji, które mogą przesądzić o strukturze polskiego miksu energetycznego w nadchodzących latach.