Silna rola regionów w polityce spójności. Ważna deklaracja podpisana w Warszawie

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zorganizowało w środę, 16 kwietnia 2025 r. spotkanie dotyczące średniookresowej strategii rozwoju do 2035 r., zapraszając do udziału samorządowców, w tym przedstawicieli urzędów marszałkowskich z całej Polski.

Jednym z ważniejszych punktów obrad był temat przyszłej polityki spójności po roku 2027. Dla marszałków to priorytet i istotny punkt debaty, na który już kilkakrotnie zwracali uwagę (przeczytaj także: 35 postulatów regionów dotyczących przyszłej polityki spójności. Jasny sygnał i mocne stanowisko Zgromadzenia Ogólnego Związku Województw RP).

Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego i prezes zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej Olgierd Geblewicz podkreśla potrzebę utrzymania polityki spójności w regionalnym wymiarze, krytykując niepokojące koncepcje centralizacji przyszłego budżetu UE. Regiony przedstawiają jasną i konkretną argumentację, mówiąc iż dotychczasowy model umożliwiał im precyzyjne dopasowanie interwencji do uwarunkowań lokalnych – takich jak struktura gospodarki, potencjał kapitału ludzkiego czy dostępna infrastruktura. W obecnej perspektywie polskie regiony zarządzają aż 44% alokacji, mając do zainwestowania 33,5 miliarda euro.

Regiony chcą wykorzystywać – tak jak do tej pory – swoje atuty i realizować inwestycje „szyte na miarę potrzeb” mieszkańców. To zwiększa trwałość i skuteczność podejmowanych działań. Głośno sprzeciwiają się scentralizowanemu podejściu do funduszy europejskich.

Doświadczenia pokazują, iż regiony jako operatorzy programów potrafią gwałtownie reagować na kryzysy – samorządy skutecznie dostosowały pomoc dla lokalnych MŚP podczas pandemii, pokazując przewagę modelu opartego na bliskości do odbiorców wsparcia. Ponadto, decentralizacja pozwala na rozproszenie odpowiedzialności i zadań, co zmniejsza ryzyko przeciążenia instytucji centralnych, usprawnia harmonogramy wdrażania oraz ogranicza opóźnienia.