W obliczu rosnących zagrożeń i globalnej niepewności polski rząd uruchamia szeroko zakrojoną akcję informacyjną, mającą na celu zwiększenie świadomości i przygotowania obywateli na sytuacje kryzysowe. W ramach tej inicjatywy każde gospodarstwo domowe w Polsce otrzyma specjalną przesyłkę zawierającą poradnik przetrwania oraz najważniejsze informacje o postępowaniu w nagłych sytuacjach.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Nowa strategia bezpieczeństwa dla wszystkich Polaka
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, we współpracy z Ministerstwem Obrony Narodowej oraz Rządowym Centrum Bezpieczeństwa, opracowało kompleksowy przewodnik, który ma pomóc obywatelom w lepszym przygotowaniu się na różne kryzysy – od klęsk żywiołowych, przez przerwy w dostawie prądu, aż po sytuacje zagrożenia bezpieczeństwa narodowego.
Rząd podkreśla, iż w dzisiejszych czasach zagrożenia są coraz bardziej złożone. Napięcia geopolityczne, ekstremalne zjawiska pogodowe, cyberataki czy awarie infrastruktury krytycznej mogą wpłynąć na codzienne życie milionów ludzi. Celem kampanii jest wyposażenie każdego Polaka w podstawową wiedzę, która może uratować zdrowie, życie i mienie.
Co znajdzie się w pakiecie bezpieczeństwa?
Przesyłka trafi do ponad 14 milionów gospodarstw domowych i będzie zawierała:
- Broszurę informacyjną, czyli poradnik liczący od 20 do 30 stron, podzielony na kilka kluczowych sekcji. Znajdą się w niej instrukcje dotyczące ewakuacji, zabezpieczenia domu i organizacji życia w trudnych warunkach, zasady udzielania pierwszej pomocy, w tym resuscytacji krążeniowo-oddechowej, tamowania krwotoków oraz postępowania w przypadku urazów. Broszura zawiera także listę numerów alarmowych, informacje o systemach ostrzegania oraz alternatywnych sposobach łączności w razie awarii sieci telekomunikacyjnej. W poradniku znajdzie się również lista produktów, które powinny znaleźć się w każdym domu na wypadek kryzysu, obejmująca żywność, wodę, leki, środki higieniczne oraz zapasowe źródła energii.
- Materiały uzupełniające, takie jak magnes na lodówkę z numerami alarmowymi, kieszonkowa karta pierwszej pomocy oraz naklejka z instrukcjami postępowania w nagłych wypadkach.
- Dostęp do materiałów online, w tym wersji cyfrowej broszury, aplikacji mobilnej umożliwiającej szybki dostęp do instrukcji oraz filmów instruktażowych i symulacji różnych scenariuszy kryzysowych.
Pakiet także dla dzieci i seniorów
Specjalna wersja materiałów zostanie przygotowana dla dzieci. Opracowano uproszczony poradnik, który w przystępny sposób wprowadzi najmłodszych w tematykę bezpieczeństwa. Będzie on zawierał ilustracje, interaktywne zadania oraz historie edukacyjne.
Osoby starsze oraz osoby z niepełnosprawnościami również otrzymają dostosowane materiały, uwzględniające ich szczególne potrzeby.
Jak i kiedy zostaną dostarczone przesyłki?
Pierwsze broszury trafią do Polaków na początku 2025 roku. Proces dystrybucji potrwa do końca roku, obejmując stopniowo wszystkie województwa. Poczta Polska oraz lokalne samorządy będą odpowiedzialne za dostarczenie przesyłek. Mieszkańcy terenów zagrożonych powodziami i innymi katastrofami naturalnymi otrzymają pakiety priorytetowo.
Czy to wywoła panikę? Eksperci uspokajają
Niektórzy krytycy wyrażają obawy, iż tak szeroko zakrojona akcja może wywołać niepotrzebny niepokój społeczny. Rząd jednak uspokaja, podkreślając, iż przygotowanie na kryzys to działanie profilaktyczne, a nie reakcja na konkretne zagrożenie.
Podobne akcje przeprowadziły inne kraje, na przykład Szwecja i Finlandia, które od lat edukują obywateli w zakresie bezpieczeństwa. Badania pokazują, iż społeczeństwa dobrze przygotowane na kryzysy reagują spokojniej i skuteczniej w sytuacjach zagrożenia.
Koszty i finansowanie akcji
Całkowity koszt projektu to około 100 milionów złotych. Środki pochodzą z budżetu państwa oraz funduszy przeznaczonych na obronność cywilną. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapewnia, iż to inwestycja, która zwróci się w przyszłości, minimalizując straty w przypadku realnych zagrożeń.
Co dalej? Rząd planuje kolejne działania
Dystrybucja broszur to dopiero pierwszy etap budowy odporności społeczeństwa. W kolejnych latach planowane są warsztaty i szkolenia lokalne dla mieszkańców, ćwiczenia z udziałem służb ratunkowych i wojska, kampanie edukacyjne w szkołach i na uczelniach, rozbudowa systemów wczesnego ostrzegania oraz kooperacja z organizacjami pozarządowymi w zakresie zarządzania kryzysowego.
Czy Polska pójdzie śladem Skandynawii?
Podobne inicjatywy z sukcesem wdrożono w krajach skandynawskich. Szwecja w 2018 roku rozesłała poradnik „W razie kryzysu lub wojny” do wszystkich mieszkańców, co zwiększyło świadomość i przygotowanie obywateli na zagrożenia.
Rok po dystrybucji broszur 60 procent Szwedów podjęło konkretne działania, takie jak gromadzenie zapasów i tworzenie planów awaryjnych. Finlandia od lat szkoli obywateli, co przekłada się na ich większą odporność na sytuacje kryzysowe.
Podsumowanie: Czy Polacy są gotowi na kryzysy?
Badania wykazują, iż większość Polaków nie posiada w domu podstawowych zapasów na wypadek kryzysu. Tylko nieliczni wiedzą, jak zachować się w przypadku długotrwałej awarii prądu czy braku dostępu do wody. Rząd chce to zmienić, zwiększając świadomość obywateli i wzmacniając ich odporność na sytuacje nadzwyczajne.
Nowa inicjatywa to krok w stronę lepszego przygotowania kraju na przyszłe zagrożenia. Edukacja i profilaktyka mogą okazać się najważniejsze w sytuacjach, w których każda sekunda ma znaczenie. Czy Polacy wykorzystają tę wiedzę i odpowiednio się przygotują? Odpowiedź poznamy w nadchodzących latach.