UE zatwierdza trwały zakaz importu rosyjskiego gazu i stopniowe wycofywanie ropy

Unia Europejska kończy import rosyjskiego gazu i stopniowo wycofuje ropę

Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły wstępne porozumienie polityczne, które przewiduje trwałe powstrzymanie importu rosyjskiego gazu oraz stopniowe wycofywanie rosyjskiej ropy naftowej. Decyzja ta stanowi najważniejszy krok w realizacji planu REPowerEU, mającego na celu uniezależnienie Europy od rosyjskich paliw kopalnych.

Terminy i zasady zakazu importu gazu z Rosji

Zgodnie z nowymi przepisami, import skroplonego gazu ziemnego (LNG) z Rosji zostanie stopniowo wycofany do 31 grudnia 2026 r., a gazu rurociągowego do 30 września 2027 r. Państwa członkowskie mogą wyjątkowo przedłużyć ten termin do 31 października 2027 r., jeżeli ich poziomy magazynowania będą niższe od wymaganych.

• Umowy krótkoterminowe zawarte przed 17 czerwca 2025 r.:
  • Zakaz importu LNG od 25 kwietnia 2026 r.
  • Zakaz importu gazu rurociągowego od 17 czerwca 2026 r.
• Umowy długoterminowe zawarte przed 17 czerwca 2025 r.:
  • Zakaz importu LNG od 1 stycznia 2027 r. (zgodnie z 19. pakietem sankcji).
  • Gaz rurociągowy dozwolony do 30 września 2027 r.; w wyjątkowych przypadkach do 1 listopada 2027 r.

Zmiany w istniejących umowach będą możliwe wyłącznie w ściśle określonych celach operacyjnych, bez możliwości zwiększenia ilości lub cen.

Mechanizmy kontroli i monitorowania

Nowe regulacje wprowadzają silne zabezpieczenia przed obchodzeniem zakazu, a także mechanizmy zwiększające przejrzystość, monitorowanie i identyfikowalność rosyjskiego gazu na rynku UE. Import gazu w okresie przejściowym będzie wymagał szczegółowego raportowania oraz uprzednich zezwoleń, by ograniczyć ilość do poziomów wynikających z historycznych umów.

Importerzy gazu spoza Rosji będą zobowiązani do przedstawiania informacji o kraju produkcji, z wyjątkiem eksporterów, którzy w 2024 r. dostarczyli do UE 5 mld m³ i podlegają sankcjom lub nie mają infrastruktury do importu gazu.

Dywersyfikacja dostaw energii i wsparcie Komisji

Państwa członkowskie UE będą musiały przedłożyć krajowe plany dywersyfikacji dostaw gazu i ropy do 1 marca 2026 r. oraz poinformować Komisję Europejską o posiadanych rosyjskich umowach lub krajowych zakazach w ciągu miesiąca od wejścia w życie rozporządzenia. Komisja oceni te plany i wyda rekomendacje w ciągu trzech miesięcy od ich otrzymania.

Współpraca z Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), Prokuraturą Europejską (EPPO) i Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) ma zapewnić skuteczność i kontrolę procesu wycofywania importu rosyjskich surowców.

Wpływ na rynek i kolejne kroki

Komisja Europejska zapowiada wdrożenie środków w sposób skoordynowany z państwami członkowskimi, aby zminimalizować wpływ na ceny i zapewnić stabilność rynku. Do końca 2027 r. UE planuje całkowicie zrezygnować z importu rosyjskiej ropy naftowej, zgodnie z deklaracją wersalską. W najbliższym czasie ma zostać przedstawiony wniosek ustawodawczy dotyczący zakazu importu rosyjskiej ropy.

Kontekst i dotychczasowe działania

Od początku wojny w Ukrainie zależność UE od rosyjskiego gazu spadła z 45% do 13% w pierwszej połowie 2025 r. W 2024 r. do UE trafiło jeszcze 35 mld m³ rosyjskiego gazu o wartości około 10 mld euro. Import rosyjskiego węgla został całkowicie zakazany, a udział ropy spadł z 27% do 2%.

Dziś wkraczamy w erę pełnej niezależności energetycznej Europy od Rosji. REPowerEU został zrealizowany. Uchroniła nas przed najgorszym kryzysem energetycznym od dziesięcioleci i pomogła nam w rekordowym tempie przejść z rosyjskich paliw kopalnych. w tej chwili trwale powstrzymujemy ten import. Uszczuplając skrzynię wojenną Putina, solidaryzujemy się z Ukrainą i koncentrujemy się na nowych partnerstwach energetycznych i możliwościach dla tego sektora.

Źródło: Komisja Europejska