Uwaga! Rusza wielka budowa schronów. Czy będą w Kutnie? Kiedy będą gotowe?

Zdjęcie: Szykuje się ogromna inwestycja w bezpieczeństwo. Gdzie planowane są pierwsze prace? | foto KCI/TuŁódź

Decyzja Polski wpisuje się w nową strategię Unii Europejskiej, której celem jest wzmocnienie odporności państw członkowskich. Komisja Europejska i Rada Europejska zaakceptowały takie rozwiązanie jako zgodne z aktualnymi priorytetami.

„Przeniesienie 30 mld zł w ramach środków europejskich na rzecz Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności to jest sprawa absolutnie priorytetowa” – stwierdził Władysław Kosiniak-Kamysz.

Minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz nie kryła satysfakcji: „Polska to pierwszy kraj w Unii Europejskiej, który wprowadza Fundusz Bezpieczeństwa i Obronności w ramach KPO. Już wiem, iż są kolejne państwa, które chcą iść w nasze ślady”.

Organy decyzyjne i nadzór

Nadzór nad funduszem sprawować będzie Komitet Sterujący, którego członkowie to najważniejsi ministrowie odpowiedzialni za bezpieczeństwo, cyfryzację, infrastrukturę, rozwój oraz energetykę. Komitet będzie ustalać kierunki inwestycji i monitorować ich realizację.

Zadaniem zarządzania środkami i realizacji inwestycji zajmie się specjalna spółka celowa przy BGK. „Tworzymy specjalną spółkę celową w BGK, która wraz z bankiem będzie finansować budowę schronów, dróg i innej infrastruktury podwójnego zastosowania” – poinformowała Pełczyńska-Nałęcz.

Inwestycje w infrastrukturę i technologię

Fundusz obejmie infrastrukturę podwójnego zastosowania: drogi, schrony, centra ewakuacyjne, ale również wsparcie dla przemysłu zbrojeniowego oraz cyberochrony. Marszałek Sejmu Szymon Hołownia dodał: „Będą to dodatkowe pieniądze dla przemysłu obronnego, dla obrony cywilnej na budowę schronów […] technologie dual use, czyli te, które są do zastosowania na czas wojny i na czas pokoju”.

Uruchomienie funduszu planowane jest na trzeci kwartał 2025 r. Proces obejmie ogłoszenie naborów, przyjmowanie wniosków, podpisywanie kontraktów i rozpoczęcie inwestycji. Równolegle zostanie uchwalona ustawa formalnie powołująca fundusz.

Lokalne inicjatywy i niepewności

Samorządy zgłaszają gotowość do składania projektów. Janusz Mielczarek, starosta łęczycki, powiedział: „Będziemy myśleć o tym, żeby np. w okolicy szpitala wybudować miejsce schronienia […]. Chcielibyśmy do niego aplikować”. Samorządy czekają jednak na doprecyzowanie warunków finansowania.

Systemowy fundament: ustawa o ochronie ludności

Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Zgodnie z nią, Polska przeznacza co najmniej 0,3 proc. PKB rocznie (czyli około 10 mld zł) na cele związane z ochroną ludności. Właściciele budowli ochronnych mogą ubiegać się o pokrycie do 80 proc. kosztów. Fundusz zasilać będą także państwowe spółki, które przekażą minimum 3 proc. swoich rocznych przychodów.