6 dni temu
Europejski Komitet Regionów jednogłośnie przyjął rezolucję skierowaną do Komisji Europejskiej, Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego w obronie polityki spójności oraz jej lokalnego i regionalnego wymiaru. Samorządowcy z całej Unii wyrazili głębokie zaniepokojenie planami Komisji, które – jak podkreślono – prowadzą do niebezpiecznej centralizacji środków i odebrania regionom realnego wpływu na rozwój.
Zgodnie z przedstawioną 16 lipca propozycją nowego długoterminowego budżetu Unii Europejskiej na lata 2028–2034, polityka spójności miałaby zostać połączona z Wspólną Polityką Rolną i polityką obronną w ramach jednego, scentralizowanego funduszu. Oznacza to, iż decyzje o podziale środków zapadałyby na poziomie krajowym, a nie – jak dotychczas – w ścisłej współpracy z samorządami województw i regionów.
Centralizacja groźna dla regionów
Marszałkowie województw i przedstawiciele władz regionalnych w całej Europie alarmują, iż takie rozwiązanie może poważnie zagrozić rozwojowi regionalnemu. „Wrzucenie do jednego koszyka funduszy przeznaczonych na rolnictwo, spójność i obronność doprowadzi do konkurowania sektorów między sobą i znaczącego ograniczenia środków na rozwój województw” – ostrzegają marszałkowie województw.
Komitet Regionów zauważa, iż proponowana centralizacja grozi „nacjonalizacją” polityki spójności, rybołówstwa i polityki rolnej, a w konsekwencji – marginalizacją głosu regionów i miast w planowaniu inwestycji. Taki model – zdaniem członków KR – może osłabić demokrację w Europie, ponieważ ograniczy nadzór Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych nad inwestycjami regionalnymi.
Polityka spójności to fundament rozwoju Europy
W przyjętej 15 października rezolucji podkreślono, iż polityka spójności pozostaje najważniejszym długoterminowym narzędziem wspierania konkurencyjności regionalnej, zrównoważonego rozwoju i włączenia społecznego w Unii Europejskiej. Powinna więc pozostać dostępna dla wszystkich terytoriów – od mniej rozwiniętych po te lepiej prosperujące – i przez cały czas być współtworzona oraz zarządzana we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi.
„Apelujemy do Komisji Europejskiej o przegląd struktury i ram myślenia zawartych w projekcie budżetu. Obecna propozycja nie zapewnia żadnych gwarancji, iż inwestycje w ramach polityki spójności będą kształtowane i realizowane z udziałem regionów i miast” – podkreśliła Kata Tüttő, przewodnicząca Komitetu Regionów i radna Budapesztu. Jak dodała, połączenie funduszy rolnych i spójnościowych „bez jasnych kryteriów przydziału” doprowadzi do niezdrowej konkurencji między rolnikami a wspólnotami lokalnymi.
Z kolei Sari Rautio, sprawozdawczyni KR w sprawie przyszłych Wieloletnich Ram Finansowych, zwróciła uwagę, iż pozostawienie regionów na marginesie „zrujnuje UE taką, jaką znamy”. – „Nie chodzi tylko o pieniądze, ale o demokrację i jedność europejską. Chcemy ulepszyć politykę spójności, ale obecny wniosek Komisji nie jest adekwatnym rozwiązaniem” – powiedziała fińska samorządowiec.
Wspólny głos samorządów
Rezolucja Komitetu Regionów została przyjęta jednogłośnie podczas sesji plenarnej w ramach 23. Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast. W jej następstwie lokalni i regionalni przywódcy z całej Europy, wspierani przez europosłów, wzięli udział w publicznej akcji #CohesionAlliance przed Parlamentem Europejskim w Brukseli, domagając się obrony polityki spójności i wzmocnienia jej regionalnego charakteru.
KR wezwał Parlament Europejski oraz państwa członkowskie do przyłączenia się do apelu o zmianę przedstawionego w lipcu wniosku budżetowego i utrzymanie polityki spójności jako oddzielnego, niezależnego filaru europejskiej solidarności.
