Zmienność cen energii w 2024 roku
W 2024 roku odnotowano istotne różnice w zmianach cen energii w zależności od grup taryfowych. Jak podano w sprawozdaniu URE, w grupie taryfowej A zanotowano spadek cen, co wskazuje na silne powiązanie tych stawek z cenami rynkowymi. Z kolei wzrost cen w grupie taryfowej G (obejmującej gospodarstwa domowe) wynikał z podniesienia pułapu zamrożonej ceny energii w II półroczu roku.
W pierwszej połowie 2024 roku obowiązywała cena zamrożona na poziomie 412 zł/MWh w ramach ustawowego limitu zużycia. W drugiej połowie roku stawka ta wzrosła do 500 zł/MWh dla zużycia przekraczającego limit.
Porównanie z rynkiem hurtowym
W sprawozdaniu URE znalazła się również analiza pokazująca, jak duża była różnica między cenami płaconymi przez gospodarstwa domowe a stawkami obowiązującymi na rynku hurtowym energii.
W pierwszej połowie 2024 roku cena energii dla odbiorców objętych mechanizmem ochronnym była aż o 38% niższa od średniej ceny długoterminowego kontraktu BASE-Y-24 oraz o 47% niższa od średniej ceny instrumentu PEAK5-Y-24, który odzwierciedla ceny w godzinach szczytu. W drugiej połowie 2024 roku różnice te zmniejszyły się, ale przez cały czas wynosiły odpowiednio 25% i 35%.
Na podstawie danych ze spółek zajmujących się sprzedażą energii, Prezes URE obliczył średnią cenę, po jakiej w całym 2024 roku dostarczano prąd do gospodarstw domowych. Wyniosła ona 462,67 zł/MWh. Również ta wartość była niższa od cen rynkowych – o 30% względem BASE-Y-24 i o 40% względem PEAK5-Y-24.
Dla porównania: BASE-Y-24 to rodzaj kontraktu zawieranego na rynku hurtowym na dostawy energii przez cały rok, a PEAK5-Y-24 dotyczy dostaw w godzinach największego zapotrzebowania, czyli wtedy, gdy energia jest najdroższa.
URE rozpoczęło monitoring relacji cen
W 2024 roku Prezes URE rozpoczął monitoring relacji między cenami detalicznymi energii elektrycznej dla gospodarstw domowych a cenami hurtowymi. To nowe podejście może stanowić podstawę do decyzji o ewentualnym odejściu od ochrony w obecnym kształcie.
Jak wskazano w sprawozdaniu:
„Dynamika i poziom cen na koniec 2024 r. w grupach odbiorców nie objętych ochroną może być jedną z przesłanek decyzji o odejściu od stosowania w odniesieniu do wybranych grup odbiorców szczególnej ochrony w postaci stosowania odgórnie ustalonych cen energii”.
Powrót do taryf zatwierdzanych przez URE?
Jednym z możliwych kierunków zmian może być przywrócenie modelu opartego na taryfach zatwierdzanych przez Prezesa URE. Dotyczy to zwłaszcza działalności objętej obowiązkiem publicznoprawnym (sprzedaż z urzędu, sprzedaż rezerwowa) lub będącej monopolem naturalnym (dystrybucja energii elektrycznej).
Obecnie nie ma jeszcze decyzji co do przyszłości mechanizmu mrożenia cen, ale zebrane dane oraz obserwacje regulatora wskazują na rosnące prawdopodobieństwo powrotu do rozwiązań sprzed okresu kryzysowego.
