Komisja Europejska po raz 15. ogłosiła nabór do konkursu Europejska Zielona Stolica (European Green Capital) i Europejski Zielony Liść (European Green Leaf). Nagrody, mając na względzie potrzebę dążenia do transformacji w kierunku bardziej zielonego, czystszego i bardziej zrównoważonego miasta, doceniają i nagradzają lokalne wysiłki zarówno na rzecz poprawy stanu środowiska, gospodarki, jak i jakości życia w miastach.
Działania te stanowią element realizacji ambicji Europejskiego Zielonego Ładu czy Planu działań na rzecz zerowego zanieczyszczenia.
Nadrzędnym przesłaniem tej inicjatywy jest to, iż Europejczycy mają prawo do mieszkania na zdrowych obszarach miejskich. Miasta powinny zatem dążyć do poprawy jakości życia w swoich granicach i zmniejszenia swojego wpływu na środowisko.
Bycie Europejską Zieloną Stolicą lub laureatem Europejskiego Zielonego Liścia przynosi korzyści jeszcze wiele lat po otrzymaniu nagrody. Zwycięskie miasta, tworząc pozytywny klimat na swoim obszarze, przyciągają więcej inwestorów, więcej wsparcia krajowego, turystów i kolejnych mieszkańców, dumnych z bycia jego częścią.
Ogólne tło
Europa musi stawić czoła wielu wyzwaniom środowiskowym. Dwóch na trzech Europejczyków mieszka w miastach, więc obszary miejskie uznawane są za jedno ze źródeł współczesnych wyzwań środowiskowych. Dlatego też oczekuje się, iż samorządy i władze lokalne powinny wykazać się zaangażowaniem i innowacjami niezbędnymi do rozwiązania pojawiających się lokalnie problemów oraz działaniami na rzecz poprawy lub utrzymania dobrego stanu środowiska. Bardziej zielone miasto to miejsce, które przyciąga inwestorów, turystów i zapewnia lepszą jakość życia swoim mieszkańcom.
Nagrody Europejska Zielona Stolica i Europejski Zielony Liść
Komisja Europejska od lat podkreśla istotną rolę, jaką władze lokalne odgrywają w dążeniu do poprawy stanu środowiska oraz zachęca do zaangażowania w prowadzące do tego działania.
Nagrody Europejska Zielona Stolica i Europejski Zielony Liść są inicjatywami mającymi na celu promowanie i nagradzanie wysiłków związanych z realizacją tych wyzwań. Wyróżniają miasta włączające swoich obywateli w transformację, poprawiające stan środowiska miejskiego, zwalczające zanieczyszczenia, łagodzące zmiany klimatu i przygotowujące się na nie.
Tytuł Europejska Zielona Stolica jest wynikiem inicjatywy podjętej 15 europejskich miast (Tallin, Helsinki, Ryga, Wilno, Berlin, Warszawa, Madryt, Lublana, Praga, Wiedeń, Kilonia, Kotka, Dartford, Tartu i Glasgow) oraz Stowarzyszenia Miast Estońskich w dniu 15 maja 2006 r. w Estonii. Przyznawany jest miastom liczącym powyżej 100 tys. mieszkańców.
Nagroda Europejskiego Zielonego Liścia powstała w odpowiedzi na sukces tytułu Europejskiej Zielonej Stolicy oraz potrzebę wyróżnienia mniejszych miast. W konkursie mogą wziąć udział miasta europejskie liczące od 20 tys. do 100 tys. mieszkańców.
Nagrody w obydwóch konkursach przyznawane są miastom, które:
- konsekwentnie osiągają wysokie standardy środowiskowe i zapewniają im uznanie publiczne;
- angażują się w realizację ambitnych celów w zakresie dalszej poprawy stanu środowiska i zrównoważonego rozwoju;
- są wzorem do naśladowania i inspiracją, a także promują najlepsze praktyki w innych miastach europejskich.
Nagrody Komisji Europejskiej przyznawane są w ramach Green City Awards. Są wyrazem uznania i nagradzają lokalne działania na rzecz transformacji w kierunku bardziej ekologicznej i zrównoważonej przyszłości. Dają impuls do odważniejszych działań. Pokazują, w jaki sposób można przeprowadzić zieloną transformację w miastach.
Miasta ubiegające się o tytuł Europejskiego Zielonego Liścia oraz Europejskiej Zielonej Stolicy 2027
Wnioskowanie o udział w konkursach zakończyło się 15 kwietnia 2025 r. Miastami ubiegającymi się o tytuł Europejskiego Zielonego Liścia 2027 są: Assen (Holandia), Ávila (Hiszpania), Benidorm (Hiszpania), Cannes (Francja), Cayenne (Francja), Riba-roja de Túria (Hiszpania), Saint-Quentin (Francja), Sant Feliu de Llobregat (Hiszpania), Siena (Włochy) i Vratsa (Bułgaria).
O tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy 2027 ubiegają się Bielsko-Biała (Polska), Chmielnicki (Ukraina), Czerniowce (Ukraina), Debreczyn (Węgry), Heilbronn (Niemcy), Koszyce (Słowacja), Klagenfurt (Austria), Lwów (Ukraina), Równe (Ukraina) oraz Tarnopol (Ukraina).

Wybór Europejskiej Zielonej Stolicy i laureata Europejskiego Zielonego Liścia 2027
Miasta w obu kategoriach są oceniane na podstawie siedmiu wskaźników środowiskowych:
- jakość powietrza;
- woda;
- bioróżnorodność, tereny zielone i zrównoważone użytkowanie gruntów;
- odpady i gospodarka o obiegu zamkniętym;
- hałas;
- zmiana klimatu: łagodzenie skutków;
- zmiana klimatu: adaptacja.
Proces oceny składa się z dwóch etapów:
- wstępna ocena techniczna przeprowadzana przez panel ekspertów;
- ocena końcowa dokonywana przez jury.
Nagrody zostaną wręczone zwycięzcom podczas uroczystej ceremonii w Wilnie jesienią 2025 r. Oprócz pamiątkowego trofeum będzie to nagroda finansowa w wysokości 600 tys. euro dla Europejskiej Zielonej Stolicy i 200 tys. euro dla zdobywcy Europejskiego Zielonego Liścia.
Nasza redakcja ma nadzieję, iż tytuł Europejskiej Zielonej Stolicy 2027 dostanie Bielsko-Biała.