Nowelizacja ustawy wiatrakowej – zmiany dotyczące odległości wiatraków i nie tylko

Rządowy projekt zmiany tzw. ustawy 10H (ustawy wiatrakowej) przeszedł długą drogę legislacyjną. Obecnie, po poprawkach senatu, projekt czeka na głosowanie nad poprawkami w sejmie, a następnie na podpis prezydenta. Jakie zmiany w ustawie wiatrakowej mogą zostać przyjęte w najbliższym czasie?

Zniesienie zasady 10H

Początkowo zmiany miały dotyczyć przede wszystkim wiatru i uwolnienia jego potencjału na lądzie. Chodziło głównie o zniesienie tzw. zasady 10H i wprowadzenie w jej miejsce minimalnej odległości turbiny wiatrowej od zabudowy mieszkaniowej wynoszącej 500 m.

Senackie złagodzenie ograniczeń dla lokowania wiatraków w innych miejscach

Obok zniesienia zasady 10H sejm zaproponował ograniczenia w lokowaniu turbin wiatrowych obok parków narodowych, obszarów Natura 2000, dróg krajowych, a także przestrzeni powietrznych MCTR i MRT (przestrzeni wojskowych).

Ograniczenia te jednak zostały znacznie złagodzone na etapie prac w senacie. Zostawiono jedynie wymóg zachowania odległości 1500 m od parków narodowych.

Z czego wynika złagodzenie wymagań dotyczących odległości wiatraków?

Odejście od wcześniej ustalonych ograniczeń w zakresie lokowania turbin wiatrowych uzasadniono koniecznością deregulacji. W ocenie senatu wystarczające są już rozwiązania istniejące, zgodnie z którymi odległość wiatraków od wspomnianych obszarów analizowana jest indywidualnie na etapie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Nowelizacja ustawy wiatrakowej z nową zachętą dla lokalnych społeczności

Akceptacja lokalnych społeczności dla farm wiatrowych od dawna stanowi przedmiot wielu dyskusji. Konieczność zapewnienia rozwiązań pozwalających na partycypację mieszkańców w korzyściach wynikających z sąsiedztwa elektrowni wiatrowej ustawodawca przewidział już w 2023 r.

Ustalono wtedy, iż inwestor będzie musiał zaoferować lokalnym mieszkańcom co najmniej 10% mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej. Mieszkańcy mieli objąć tę energię jako prosument wirtualny.

Rozwiązanie to miało obowiązywać od 2 lipca 2025 r., ale pod koniec maja tego roku jego wejście w życie zostało przesunięte na 20 października 2026 r. Tym samym do zaproponowania objęcia energii elektrycznej zobowiązany będzie inwestor, który uzyska pozwolenie na budowę elektrowni wiatrowej dopiero po tej dacie.

Fundusz partycypacyjny – kolejna zachęta w projekcie zmiany ustawy wiatrakowej

Nie ma pewności, czy powyższe rozwiązanie wejdzie w życie, ponieważ na etapie prac w komisji sejmowej w jego miejsce wprowadzono fundusz partycypacyjny. To nowe rozwiązanie ma gwarantować zyski mieszkańcom, których budynki mieszkalne znajdują się w odległości do 1000 m od turbiny wiatrowej.

Inwestorzy będą zobowiązani do corocznej wpłaty na fundusz partycypacyjny środków w równowartości 20 tysięcy zł za każdy 1MW zainstalowanej mocy każdej z turbin wiatrowych. Kwota ta następnie będzie rozdzielana pomiędzy mieszkańców będących beneficjentami funduszu. Wypłata na rzecz pojedynczego mieszkańca nie może przekroczyć 20 tysięcy zł. Kwoty te będą waloryzowane corocznie.

Mrożenie cen energii elektrycznej – nowa „wrzutka legislacyjna”

Na etapie prac sejmowych do zmiany ustawy 10H dodano również rozwiązanie przedłużające zamrożenie cen energii elektrycznej dla konsumentów. Obecne rozwiązania, przewidujące maksymalne ceny energii elektrycznej na poziomie 500 zł netto za MWh, obowiązują do końca września. W poprawce do ustawy wiatrakowej przewidziano przedłużenie tych mechanizmów do końca 2025 r.

Trzeba też pamiętać, iż zmiana ustawy wiatrakowej to nie tylko rozwiązania dla uwolnienia wiatru na lądzie, ale też propozycje wsparcia biogazu i biometanu poprzez objęcie systemem aukcyjnym instalacji powyżej 1MW, czy wprowadzenie gazociągu bezpośredniego.

Jeśli zmiany wynikające z nowelizacji ustawy 10H mogą dotyczyć Państwa inwestycji – zachęcam do kontaktu w celu skorzystania ze wsparcia naszego zespołu.