Opinia dotycząca dalszej poprawy ochrony i jakości życia ludności

Rząd Chin ogłosił nowe wytyczne („Opinia dotycząca dalszej poprawy ochrony i jakości życia ludności”), których celem jest rozwiązanie pilnych problemów obywateli, takich jak dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, opieki nad dziećmi i osobami starszymi oraz zabezpieczenie socjalne. Dokument, opublikowany 9 czerwca, kładzie nacisk na sprawiedliwość społeczną, równowagę usług publicznych, ich powszechność i dostępność.

Dokument opiera się na 4 filarach i 10 konkretnych działaniach, które skupiają się na:

• Sprawiedliwości społecznej – np. rozszerzenie ubezpieczeń na pracowników niestandardowych (co oznacza pracowników nieetatowych i tak zwanych „robotników migrujących”).
• Równowadze usług publicznych – likwidacja nierówności między miastami a wsiami.
• Powszechności podstawowych usług – edukacja, opieka zdrowotna, żłobki, domy opieki.
• Dostępności usług dodatkowych – np. wsparcie dla pracowników migrujących czy osób starszych.

Flagowe inicjatywy

Cel „8080” dla opieki nad dziećmi i seniorami:

• • 80% łóżek w nowych domach opieki ma być przystosowanych do potrzeb pielęgnacyjnych.
  • 80% społeczności w dużych miastach ma zyskać dostęp do żłobków do 2035 r. (tzw. „嵌入式托育” – opieka wbudowana w osiedla).

Edukacja i zdrowie:

• Budowa nowych szkół i zwiększenie miejsc na uczelniach. Rząd planuje zwiększyć liczbę wysokiej jakości szkół podstawowych i średnich oraz poszerzyć dostęp do renomowanych uczelni.
• Reformy mają poprawić jakość usług zdrowotnych, szczególnie w mniejszych miastach i regionach wiejskich. Integracja telemedycyny (np. Ping An Good Doctor) z systemem ubezpieczeń.

Cyfryzacja i upowszechnienie pomocy społecznej:

• • Algorytmy AI do automatycznego przyznawania zasiłków (np. system „City Brain” w Hangzhou).
  • Ubezpieczenia społeczne obejmą „pracowników niestandardowych”: platform cyfrowych, migrujących robotników, samozatrudnionych.
  • Zniesione zostaną bariery administracyjne, np. wymóg zameldowania przy rejestracji do ubezpieczeń.

Kontekst demograficzny i społeczny

Reformy są odpowiedzią na:

• Starzenie się społeczeństwa (30% Chińczyków będzie miało powyżej 60 lat do 2035 r.).
• Spadek urodzeń (w 2024 r. współczynnik dzietności wyniósł 1,09).
• Potrzeby migrantów, czyli robotników migrujących (300 mln osób bez lokalnego hukou ma zyskać dostęp do usług w miastach).
• Nowe formy zatrudnienia – Pracownicy gig-ekonomii (np. kurierzy, kierowcy) często nie mają ubezpieczeń.

Finansowanie i wdrażanie

Budżet 2025:

• • 4,5 bln juanów (ok. 2,5 bln zł) na edukację i pomoc społeczną – wzrost o 6% w porównaniu z rokiem 2024.

Rola firm technologicznych:

• • Alibaba, Tencent, Huawei mają wspierać cyfryzację usług (np. e-learning, telemedycyna, opieka nad seniorami).

Podział obowiązków:

• • Rząd centralny koordynuje strategię.
  • Władze lokalne dostosowują reformy do warunków regionów (zasada „一城一策” – „jedno miasto, jedna polityka”).

Wyzwania i kontrowersje

• Nierówności regionalne – bogate prowincje (np. Guangdong) wdrażają reformy szybciej niż biedniejsze (np. Gansu).
• Prywatność danych – integracja systemów socjalnych z Social Credit budzi obawy.
• Ograniczenia technologiczne – osoby starsze mogą mieć trudności z korzystaniem z cyfrowych usług.

Chiny łączą centralne planowanie z elastycznością lokalną i technologiami, aby stworzyć „sieć bezpieczeństwa socjalnego” na miarę wyzwań XXI w. Reformy są ambitne, ale ich sukces zależeć będzie od:

• Skutecznego finansowania biedniejszych regionów.
• Równowagi między efektywnością a prywatnością obywateli.
• Włączenia grup wrażliwych (migrantów, seniorów) do systemu.

Choć kontekst Chin i Polski różni się, niektóre wyzwania (np. starzenie się społeczeństwa, opieka żłobkowa) są podobne. Chińskie rozwiązania mogą stanowić interesujący punkt odniesienia dla dyskusji o polityce społecznej w UE.

Nowe chińskie reformy to odpowiedź na oczekiwania obywateli, którzy domagają się lepszej opieki zdrowotnej, edukacji i zabezpieczenia socjalnego. Wdrożenie tych zmian będzie najważniejsze dla stabilności społecznej i dalszego rozwoju gospodarczego Chin.

Leszek B. Ślazyk

e-mail: kontakt@chiny24.com

© www.chiny24.com