Dzisiejsza konferencja na Uniwersytecie Rzeszowskim poświęcona była kwestiom bezpieczeństwa i ochrony ludności cywilnej w obliczu rosnących zagrożeń geopolitycznych. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele samorządów lokalnych oraz eksperci z dziedziny obrony cywilnej, którzy przedstawili aktualne wyzwania i potrzeby regionu.
Obejrzyj nagranie:
Wyzwania samorządów lokalnych
Barbara Pilawa-Kraus, Wicestarosta Łańcucki, podkreśliła wagę przygotowań na wypadek wojny, zagrożeń hybrydowych, kryzysów humanitarnych, awarii infrastruktury czy klęsk żywiołowych w dynamicznie zmieniającej się sytuacji geopolitycznej. Wicestarosta zwróciła uwagę na dramatyczny stan infrastruktury ochronnej w powiecie łańcuckim, który liczy ponad 80 tysięcy mieszkańców, ale nie dysponuje żadnym profesjonalnym obiektem, który można by nazwać schronem.

Pilawa-Kraus zaznaczyła, iż szacowanie kosztów budowy odpowiedniej infrastruktury jest bardzo trudne, ponieważ mowa o dziesiątkach milionów złotych potrzebnych na zabezpieczenie schronów dla wszystkich mieszkańców. Podkreśliła również konieczność kompleksowego podejścia do problemu, które powinno odbywać się w porozumieniu z samorządami gminnymi, zarządem miasta i powiatu, przy dobrej koordynacji z administracją rządową.
Wicestarosta zwróciła uwagę na praktyczne problemy wynikające z nowych obowiązków. Na jeden z obiektów w powiecie nałożono obowiązek zapewnienia 200 łóżek szpitalnych w przypadku agresji militarnej, jednak samorząd nie dysponuje odpowiednim sprzętem, łóżkami ani zadysponowaną kadrą medyczną. Pilawa-Kraus podkreśliła również potrzebę odpowiednich magazynów do zdeponowania sprzętu wykorzystywanego w sytuacjach kryzysowych.
Dr Sławomir Porada, Wójt Gminy Trzebownisko, zwrócił uwagę na konieczność zróżnicowanego podejścia do różnych regionów kraju. Jego zdaniem obszary takie jak aglomeracja rzeszowska czy gminy skupione wokół lotniska Rzeszów-Jasionka powinny być traktowane priorytetowo w ramach środków przyznanych w ustawie o obronie ludności i obronie cywilnej.

Wójt podkreślił skalę zaniedbań w dziedzinie obrony cywilnej, stwierdzając, iż Polska jest bardzo opóźniona, jeżeli chodzi o obiekty obrony cywilnej, a zaległości te sięgają kilku dekad - od lat sześćdziesiątych w regionie nie powstał żaden obiekt ochrony ludności cywilnej. Szczególnie dramatycznie przedstawił sytuację swojej gminy, nazywając ją "kuriozum na skalę światową", gdzie gmina strategiczna z punktu widzenia bezpieczeństwa nie ma ani metra kwadratowego odpowiedniego obiektu ochronnego.
Rola uniwersytetu i ekspertów
Płk. rez. Sławomir Adamczyk, pełnomocnik ds. ochrony zasobów UR, przedstawił dwukierunkową rolę uniwersytetu w dziedzinie bezpieczeństwa. Pierwszym kierunkiem jest kształcenie studentów i przygotowywanie ich do przyszłych ról zawodowych w zarządzaniu kryzysowym, ochronie ludności i obronie cywilnej, a drugim - doradztwo i eksperckie wsparcie dla samorządów chcących współpracować.

Adamczyk podkreślił znaczenie osiągnięcia jasnego stanu informacyjnego dotyczącego tego, czym dysponujemy, a czego nie mamy, co pozwoli kalkulować tempo i środki finansowe potrzebne do realizacji celów określonych w ustawie. Ekspert zaznaczył również, iż nie ma na co się oglądać i należy wykorzystać wszystko, czym dysponują samorządy, szczególnie jeżeli chodzi o miejsca ukryć, które powinny być jak najszybciej przywrócone do użytku.
Stan techniczny i potrzeby infrastrukturalne
St. bryg. Adam Wiśniewski z PSP Rzeszów przedstawił aktualny stan prac nad inwentaryzacją obiektów ochronnych. Straż Pożarna koncentruje się w tej chwili na przeglądzie wszystkich obiektów i sprawdzeniu, czy nie utraciły funkcji schronów. Wiśniewski wyjaśnił, iż wytyczne wynikające z ustawy są jasne - około 50 procent populacji na terenie administracyjnym miast powinno się chronić w obiektach schronach i ukryciach.

Przedstawiciel PSP podkreślił, iż najpilniejszą potrzebą jest fizyczne wejście na obiekty przez specjalistów wspólnie z powiatowymi inspektorami nadzoru budowlanego, aby wydać opinię o przydatności każdego obiektu. Kolejnym etapem będzie planowanie i budowa nowych schronów.
Apel o wsparcie
Dr Krzysztof Jarosz, Starosta Rzeszowski, zapowiedział podpisanie listu z apelem do rządu o konkretne wsparcie finansowe i organizacyjne, które umożliwi przeciwdziałanie zagrożeniom i przygotowanie na każdą ewentualność.

Konferencja ukazała dramatyczny stan infrastruktury ochrony ludności na terenie Aglomeracji Rzeszowskiej oraz pilną potrzebę systemowych działań i znaczących nakładów finansowych na poprawę bezpieczeństwa mieszkańców.