W obliczu dramatycznych skutków powodzi, jaka nawiedziła Polskę jesienią 2024 roku, samorządy województw dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego wystąpiły z apelem o sprawiedliwy udział w podziale rezerwy budżetowej, o której mowa w art. 34 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Straty, jakie poniosły te regiony, sięgają setek milionów złotych. Do dziś jednak nie wszystkie otrzymały odpowiednie wsparcie finansowe ze strony państwa.
Zarząd Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej (ZWRP) wyraził jednoznaczne stanowisko – środki z rezerwy budżetowej powinny zostać przeznaczone m.in. na pokrycie strat majątkowych spowodowanych nieprzewidzianymi zdarzeniami, takimi jak katastrofalna powódź. W oficjalnym dokumencie z 7 kwietnia 2025 r., ZWRP podkreślił, iż województwa spełniają kryteria ustawowe do otrzymania wsparcia – w ich majątku odnotowano niepowetowane straty.
Trzy województwa, trzy dramaty
Województwo Dolnośląskie oszacowało szkody na ponad 588 milionów złotych, jednak – jak wynika z dokumentów – nie otrzymało dotąd żadnych środków z rezerwy subwencji ogólnej. W podobnej sytuacji znajduje się województwo lubuskie, które po powodzi zanotowało straty rzędu 190 milionów złotych. Marszałek Marcin Jabłoński w piśmie z 31 marca br. zwrócił się do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Tomasza Siemoniaka, o wyodrębnienie odpowiedniej kwoty z rezerwy – choćby częściowo pokrywającej szkody.
Województwo opolskie również poniosło olbrzymie straty – szacowane na niemal 395 milionów złotych. Tymczasem w 2024 r. otrzymało zaledwie 2,36 miliona złotych, co odpowiadało zaledwie 5,8% zgłoszonych szkód. Marszałek Szymon Ogłaza w swoim piśmie wnosi o zwiększenie tej kwoty do ponad 40 milionów złotych – odpowiadającej 10,29% poniesionych strat. Z dokumentacji wynika, iż znaczne rozbieżności w danych przekazanych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego mogły zaniżyć realną wysokość strat Opolszczyzny.
Apel o systemowe podejście
ZWRP zaznacza, iż w wyniku braku zgody ze strony innych organizacji samorządowych, nie uzgodnił podziału rezerwy po stronie samorządowej w ramach Komisji Wspólnej. W związku z tym wciąż podtrzymuje stanowisko, by uwzględnić w podziale rezerwy kryterium strat powodziowych. Wskazuje również, iż możliwe jest alternatywne rozwiązanie – zrekompensowanie strat z innych źródeł budżetu państwa.
Głos samorządów województw jest jednoznaczny – skutki klęski żywiołowej wymagają pilnego i adekwatnego wsparcia finansowego. Pomoc nie może opierać się wyłącznie na formalnych kryteriach, ale również na rzeczywistej skali zniszczeń, które dotknęły mieszkańców regionów i lokalną infrastrukturę.
link do stanowiska Zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej: