6 dni temu
Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu, stanowi wprost w art. 1 ust. 2 pkt 2: „W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie w odniesieniu do postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę stosuje się przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r. poz. 682, 553, 967, 1506 i 1597);” W oparciu których wydano Rozporządzenie MRiRW z dnia 13 stycznia 2023 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich sytuowanie.
Tym samym w sprawach nieuregulowanych w specustawie do biogazowni rolniczych ma zastosowanierozporządzenie o budowlach rolnych,które reguluje warunki techniczne dla projektantów, a nie bezpośredni wpływ inwestycji na środowisko, który nie musi być trwały i być równoznaczny ze zmianą dotychczasowego użytkowania gruntów w całym obszarze oddziaływania inwestycji. Zwłaszcza w sytuacji, gdy rozporządzenie środowiskowe nie uznaje inwestycji za przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko.Jednakże,z tego względuprojekt budowy biogazowni może szeroko definiować pojęcie planowanej inwestycji i towarzyszącej jej infrastruktury pomocniczej jak obiekty technologiczne, ochronne, przeciwpożarowe, zbiorniki, w tym uwzględniać:
- dojazd – w rozumieniu prywatnej, nieoznakowanej, nieoświetlonej i najczęściej nieutwardzonej drogi polnej, przebiegającej przez grunt rolny – R, grunt pastwiskowy – Ps lub grunt łąkowy – Ł, a także ciąg komunikacyjno-technologiczny, oraz podwórze – rozumiane jako nieużytek rolny, obejmujący obszar pomiędzy zabudową zagrodową a bezpośrednio przylegającym do niej terenem zabudowy instalacji biogazowej, stanowiący nieprzerwane połączenie ciągu komunikacyjnego w obrębie jednego prywatnego gospodarstwa rolnego oraz jednej, spójnej nieruchomości gruntowej, która może obejmować wiele działek ewidencyjnych. Dojazd taki, to także plac manewrowy bezpośrednio obsługujący biogazownie, służąc do transportu substratu lub pofermentu, wyłączony z ruchu dla osób trzecich, z wyjątkiem służb publicznych. Taki „dojazd” może być wykorzystywany do celów obsługi biogazowni i być wyłączony z użytku rolnego lub innych czynności koniecznych do obsługi gospodarstwa jak transport płodów, zabiegi agrotechniczne czy wypas zwierząt. Teren dojazdu może w następnym roku zostać włączony w uprawę rolną po odpowiednich zabiegach agrotechnicznych.
- drogę dojazdową – w rozumieniu drogi publicznej opisanej w ustawie o drogach publicznych (Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60, ze zm.), Może być drogą publiczną (gminną, powiatową, wojewódzką) lub prywatną oznaczoną w ewidencji gruntów i budynków jako – dr (droga). o ile jest drogą publiczną, podlega przepisom dotyczącym dróg publicznych, a jej utrzymaniem zajmuje się odpowiedni organ (np. gmina).
- drogę dojazdową – w rozumieniu oznakowanej i oświetlonej drogi wewnętrznej, utwardzonej lub nieutwardzonej, nie będącą drogą publiczną lub samorządową, służącą do obsługi miejscowych obiektów lub terenów.
– w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o drogach publicznych(Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60, ze zm.), „Drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym takiej drogi, są drogami wewnętrznymi.” Oznaczonej w ewidencji gruntów i budynków jako – dr (Droga), co do zasady obejmuje wiele działek ewidencyjnych i nie należy do jednego zarządcy lub właściciela.
Treść definicji drogi dojazdowej w rozumieniu dwóch ostatnich przykładów można wyodrębnić, także w następujących przepisach:
– w rozumieniu rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2022.1225 t.j. z dnia 2022.06.09) Rozdział 2 Dojścia i dojazdy [Zapewnienie dojścia i dojazdu do drogi publicznej, działek budowlanych] „§ 14. ust. 1. Do działek budowlanych oraz do budynków i urządzeń z nimi związanych należy zapewnić dojście i dojazd umożliwiający dostęp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich użytkowania oraz wymagań dotyczących ochrony przeciwpożarowej, określonych w przepisach odrębnych. Szerokość jezdni stanowiącej dojazd nie może być mniejsza niż 3 m. (…)
ust. 4. Dojścia i dojazdy do budynków, z wyjątkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, powinny mieć zainstalowane oświetlenie elektryczne, zapewniające bezpieczne ich użytkowanie po zapadnięciu zmroku.”
– ustawy o drogach publicznych (Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60, ze zm.) art. 4 pkt 8 zjazd ‒ część drogi publicznej łączącą jezdnię z nieruchomością gruntową usytuowaną poza pasem drogowym, stanowiącą bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”
– w rozumieniu art. 61 ust. 1 w zw. art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego
(Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414, ze zm.): Obiekt budowlany musi mieć zapewniony dostęp do drogi publicznej bezpośrednio lub przez drogę wewnętrzną. W tym kontekście to każda droga zapewniająca dostęp z drogi publicznej do działki budowlanej lub inwestycji. Może to być np. droga publiczna, droga wewnętrzna prywatna, służebność przejazdu na terenie lub drodze wewnętrznej prywatnej[1]. Decyzja o warunkach zabudowy może być wydana jedynie wtedy, gdy teren inwestycji posiada dostęp do drogi publicznej.
– w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717, ze zm., zwanym dalej u.p.z.p.), droga dojazdowa to element infrastruktury technicznej, który może być przewidziany w M.P.Z.P., zgodnie z definicją o: „dostępie do drogi publicznej” – należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej.”W MPZP mogą być oznaczone drogi dojazdowe o różnym statusie prawnym (publiczne i prywatne wewnętrzne). jeżeli w MPZP teren oznaczono jako „droga dojazdowa”, może to ograniczać możliwość jego innego zagospodarowania.
Drogi dojazdowe szeroko rozumowane mogą zatem być drogami publicznym lub stanowić teren prywatny inwestora lub stanowić majątek osoby trzeciej. Ze względu na urzędowe zakusy szerokiego ujęcia „gruntów rolnych – R” wykorzystywanych na drogi dojazdowe (drogi wewnętrzne) do posiadłości i na ciągi komunikacyjne na terenie gospodarstwa (co do zasady nieutwardzone i nieoznaczone) w wielkość obszaru gruntu zajętego pod inwestycje biogazową, w zakres ustawowego limitu 1 ha, jako gruntu rolnego podlegającego trwale przekształceniu. Jednocześnie ze względu na przeróżnie rozumiany (w aktach prawnych i interpretacjach decyzji administracyjnych) termin – „droga dojazdowa”, w zależności od kontekstu, zakresu, funkcji i struktury własnościowej. Zastosowanie swobodnej, językowej wykładni zwrotu „drogi dojazdowej” w procesie inwestycyjno-budowlanym, stojącego w opozycji do celowościowej wykładni specustawy biogazowej – aby ułatwić proces inwestycyjny – należy interpretować takie pojęcie w sposób zawężający, uwzględniając ścisłe kryteria obszarowe zabudowy biogazowej: „budynki, budowle i urządzenia wchodzące w skład biogazowni rolniczej, a także grunty położone między tymi budynkami, budowlami i urządzeniami lub w bezpośrednim ich sąsiedztwie, tworzące zorganizowaną całość gospodarczą w tym zajęte pod dojazdy, place składowe, postojowe i manewrowe, śmietniki, miejsca magazynowania odpadów i ogrodzenia.”
Znaczenie ma tu najważniejsze wydźwięk słów „między budynkami”, „w bezpośrednim ich sąsiedztwie” i „zorganizowaną całość gospodarczą”. Tym samym bliższe, w przypadku inwestycji biogazowej będzie interpretowanie drogi dojazdowej jako „drogi prowizorycznej i tymczasowej” w obrębie/na terenie gospodarstwa rolnego albo „podwórza”, niż drogi wewnętrznej w rozumieniu ustawy o drogach publicznych lub Prawa Budowlanego.Różnica między drogą dojazdową, a drogą wewnętrzną w kontekście użytkowania ziemi rolnej ma ogromne znaczenie zarówno ze względu na funkcje, eksploatacje jak i status prawny tych dróg. Poniżej wyjaśniam różnicę:
- Droga wewnętrzna stanowi element oznakowanej i oświetlonej infrastruktury drogowej, o parametrach technicznych odpowiadających drodze dojazdowej w rozumieniu rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Służy do dojazdu i do poruszania się w obrębie osiedli mieszkaniowych, dojazdu do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, terenów zakładów przemysłowych, obiektów rekreacyjnych, a także do gruntów rolnych i leśnych, takich jak pola uprawne czy pastwiska. Nie należy do drogi publicznej, ale może mieć złożoną strukturę własnościową i obejmować wiele działek ewidencyjnych. Oznaczona jest w ewidencji gruntów i budynków jako – dr (droga). Droga wewnętrzna może być również traktowana jako część zagospodarowania terenu inwestycyjnego. Może wymagać pozwolenia na budowę (w zależności od długości, przeznaczenia, lokalizacji) i musi spełnić wymogi techniczne[2]. W przypadku drogi wewnętrznej – prywatnej, ale nienależącej do inwestora, będzie ustanowiona na takiej drodze wewnętrznej służebność drogi koniecznej[3], o ile alternatywny dostęp do nieruchomości jest ograniczony. Droga wewnętrzna może obszarowo obejmować i przebiegać przez wiele publicznych i prywatnych działek i ich części, ich rodzaj może być zróżnicowany od budowlanych, przemysłowych po rolne i leśne, nie związanych bezpośrednio (nie stykających się) z działką lub działkami ewidencyjnymi na których planowana jest realizacja inwestycji. Wyrok WSA w Gdańsku z 29 stycznia 2025 r., sygn. II SA/Gd 765/24 zwrócił uwagę, iż dojazd do terenu inwestycji może odbywać się drogą wewnętrzną, jednak konieczne jest wykazanie, iż taka droga zapewnia odpowiedni dostęp do drogi publicznej i spełnia wymogi techniczne oraz prawne. Użyta w tym kontekście „droga wewnętrzna” stanowi jedynie komunikację[4] z adekwatnym terenem inwestycyjnym, a nie adekwatny obszar zabudowy stanowiący zorganizowaną całość gospodarczą. Uwzględnienie powyższej „drogi wewnętrznej” w Planie Zagospodarowania Terenu lub w decyzji o WZ, nie jest tym samym jednoznaczne z wliczeniem jej powierzchni w obszar zabudowy.
- Droga dojazdowa, rozumiana na potrzeby inwestycji biogazowej i usytuowana na gruncie rolnym, może stanowić teren nieoznakowany, utwardzony lub nieutwardzony, dostosowany do potrzeb tej inwestycji. Teren taki jest wyłączony z użytkowania rolnego innego niż bezpośrednia obsługa instalacji i obejmuje granice administracyjne jednej nieruchomości prywatnej inwestora, mogącej składać się z wielu stykających się ze sobą działek ewidencyjnych, w ramach zorganizowanego gospodarstwa rolnego. Droga dojazdowa do instalacji biogazowej powinna być wykorzystywana wyłącznie przez właściciela lub osoby przez niego upoważnione. Pełni funkcję ciągu komunikacyjnego prowadzącego do instalacji od budynków gospodarczych i mieszkalnych inwestora w obrębie tego gospodarstwa. W MPZP może być oznaczona jako teren dróg wewnętrznych, co oznacza, iż nie może być traktowana jako droga publiczna i nie obowiązują na niej przepisy ruchu drogowego. Droga dojazdowa pełniąca rolę prywatnej drogi wewnętrznej, jeżeli jest oznaczona jako R – grunt rolny, Ł – łąki , Ps – pastwiska, jest wykorzystywana przez cały czas do celów rolniczych, pozostaje formalnie częścią użytków rolnych. Nie może mieć cech drogi publicznej, być oznaczona przez odpowiednie służby drogowe, nie może być wpisana do ewidencji gruntów i budynków jako osobny pas drogowy – „dr”, ani być trwale przekształcona. Taka droga, może być ponownie wykorzystywana jako użytek rolny.
- Zabudowa zagrodowa – nie została zdefiniowana na poziomie ustawowym. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, iż pojęcie to należy zdefiniować jako zespół budynków obejmujący dom mieszkalny i zabudowania gospodarskie, położony w obrębie jednego podwórza, przy czym nie oznacza to, iż wszystkie obiekty budowlane znajdować się muszą w niewielkiej od siebie odległości. Podwórze to bowiem plac wśród zabudowań stanowiących pewną zorganizowaną całość. Wielkość i kształt tego placu mogą być różne. W konsekwencji na zabudowę zagrodową składać się może wiele zabudowań gospodarczych, rożnie usytuowanych i to nie koniecznie na jednej działce, ale powiązanych gospodarczo w obrębie jednego podwórza[5]. Wprawdzie stosowną definicję legalną zawarto w § 3 pkt 3 rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – „Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o zabudowie zagrodowej – należy przez to rozumieć w szczególności budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych” – niemniej orzecznictwo sądowe zgodnie odmawia bezwzględnie wiążącego charakteru tej definicji[6], zawartej jedynie w przepisie podustawowym, w sprawach z zakresu zagospodarowania przestrzennego. Wspólnym punktem wypowiedzi ww. orzecznictwa jest jednakże przyjęcie, iż zabudowę zagrodową winno się ściśle wiązać z siedliskiem gospodarstwa rolnego, tj. tą częścią gospodarstwa, na której znajdują się budynki niezbędne do jego prowadzenia, w tym budynek mieszkalny rolnika, budynki inwentarskie i gospodarcze (które w ujęciu modelowym winny być zlokalizowane w formie skoncentrowanej, w obrębie jednego „podwórza”). Ww. rozważania korespondują z ustawową definicją gospodarstwa rolnego, zawartą w art. 553 k.c. w myśl której za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, o ile stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.[7]
Podsumowując, w kontekście budowy biogazowni rolniczej w ramach zorganizowanego gospodarstwa rolnego, najważniejsze znaczenie mają przepisy Prawa budowlanego, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. jeżeli projektant nie uwzględnił w projekcie dostępu do drogi publicznej, poprzez wskazaną drogę wewnętrzną jako dojazdu do obszaru planowanej zabudowy, to formalnie nie stanowi ona części terenu przeznaczonego pod inwestycję. Każde gospodarstwo rolne musi mieć zapewniony dostęp do drogi publicznej, zatem dojazdem będzie w tym przypadku, jedynie ciąg komunikacyjny od zabudowań zagrodowych do instalacji biogazowych w obrębie jednej nieruchomości i jednego gospodarstwa. Starosta jest zobowiązany sprawdzić, czy droga wewnętrzna jest oznaczona jako teren pod infrastrukturę drogową czy przez cały czas jako grunt rolny. jeżeli nie ma uchwalonego MPZP, decyzja o WZ powinna określać dostęp do drogi publicznej dla celów budowlanych, ale niekoniecznie tak wyznaczona droga musi obejmować część inwestycji. Jeśli droga dojazdowa pozostaje gruntem rolnym i nie jest objęta planowaną inwestycją (nie została ujęta w projekcie budowlanym), starosta formalnie nie ma podstaw, aby wymuszać jej włączenie do obszaru inwestycji. o ile tak rozumiana droga dojazdowa będzie wykorzystywana wyłącznie jako droga do obsługi biogazowni (np. dojazd pojazdów dostarczających surowce, oraz odbioru produktów np. biogazu, nawozów), może pojawić się kwestia konieczności jej odrolnienia w rozumieniu ustawodawcy[8], a tym samym formalnego objęcia inwestycją. Organy administracyjne mogą podważyć inwestycję, uznając, iż część obszaru (droga) powinna być objęta decyzją o WZ i pozwoleniu na budowę. Może to prowadzić do problemów przy uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie obiektu:
– Zgodnie z art. 11 ust. 1 Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. 1995 nr 16 poz. 78, ze zm.), zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze wymaga decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej. Art. 5 ust. 1 Decyzję w sprawie wyłączenia gruntów z produkcji rolnej wydaje starosta.
– zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (Dz.U. 2024 poz. 1112), raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać: „opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności: charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki użytkowania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub użytkowania”. Oznacza to, iż raport powinien uwzględniać wszystkie elementy infrastruktury związane z inwestycją, w tym drogi wewnętrzne, jeżeli są one integralną częścią przedsięwzięcia[9]. Ponadto, art. 66 ust. 1 pkt 5 tej samej ustawy nakłada obowiązek przedstawienia opisu wariantów przedsięwzięcia, co również może obejmować różne konfiguracje infrastruktury, w tym układ dróg wewnętrznych.
– W przypadku przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (biogazownie o określonej mocy), wymienione w rozporządzeniu RM z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w § 1. ust. 1 pkt 47 i 82 obowiązkowe jest określenie obszaru oddziaływania, który powinien obejmować wszystkie elementy infrastruktury związanej z funkcjonowaniem obiektu, w tym drogi wewnętrzne
– Zgodnie z art. 33 ust. 1 Ustawy Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414, ze zm.), „Pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego.” Pozwolenie na budowę obejmuje cały obszar, na którym realizowana jest inwestycja. W związku z tym droga wewnętrzna, wykorzystywana na potrzeby inwestycji, powinna zostać objęta wnioskiem o pozwolenie na budowę[10].
A contrario do powyższego inwestor może uniknąć obowiązku odrolnienia drogi wewnętrznej przy budowie biogazowni rolniczej. najważniejsze znaczenie ma tu sposób użytkowania drogi, jej status w ewidencji gruntów oraz interpretacja przepisów przez organy administracyjne. Droga dojazdowa nie zmienia swojego przeznaczenia jeżeli inwestor wykaże, iż droga dojazdowa służy również działalności rolniczej i nie zmienia swojego charakteru, (pozostaje gruntem rolnym i służy działalności rolniczej) to nie podlega obowiązkowi odrolnienia. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych ochrona gruntów rolnych polega na: ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne. Wedle art. 11 ust. 1 przedmiotowej ustawy wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, a także gruntów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2-10, oraz gruntów leśnych, przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne – może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie czyli odrolnienie, ale tylko jeżeli grunt przestaje być użytkowany rolniczo. Zgodnie natomiast z powyższymi założeniami gruntów rolnych nie powinno ograniczać się w sposób uniemożliwiający ich użytkowanie. To samo dotyczy także utwardzenia takiego gruntu, co zostało wskazane powyżej w art. 3 niniejszej ustawy. jeżeli inwestor nie planuje utwardzenia drogi, budowy nowej nawierzchni, poszerzenia lub innych robót budowlanych, może uniknąć obowiązku włączenia jej do obszaru inwestycji. jeżeli droga pozostaje w stanie naturalnym, jest wykorzystywana rolniczo i nie jest objęta projektem budowlanym, starosta może nie mieć podstaw do żądania jej odrolnienia. W praktyce niektóre organy administracyjne przyjmują, iż drogi dojazdowe służące działalności rolniczej (np. dojazd do obiektów inwentarskich) nie wymagają odrolnienia, jeżeli biogazownia działa jako część gospodarstwa, co koresponduje z art. 2 ust. 1 Prawa budowlanego – definicje budynków związanych z produkcją rolną. Można zatem interpretować powyższe przepisy następująco: jeżeli biogazownia działa w ramach gospodarstwa rolnego, a droga dojazdowa przez cały czas obsługuje również inne prace rolnicze (np. dojazd do pól, budynków inwentarskich), może nie być traktowana jako zmieniająca swoje przeznaczenie rolne, w rezultacie nie jest wliczana wielkość z obszaru gruntu rolnego, wliczanego do limitu 1 ha zajętego pod inwestycje biogazową i podlegającego trwale przekształceniu.
jeżeli MPZP przewiduje na terenie inwestycyjnym infrastrukturę techniczną, drogi wewnętrzne lub tereny produkcji rolnej, to odrolnienie może nie być konieczne, ponieważ plan miejscowy już dopuszcza jej użytkowanie w kontekście obsługi inwestycji. Zgodnie z art. 7 u.p.z.p. – decyzje dotyczące użytkowania gruntów muszą być zgodne z MPZP.
jeżeli planowana biogazownia jest niewielką instalacją (np. do 0,5 MW mocy), mogą nie być uznawana za inwestycję mogącą znacząco oddziaływać na środowisko. W takiej sytuacji organ administracyjny może nie wymagać objęcia polnej drogi dojazdowej analizą środowiskową, co zmniejsza ryzyko uznania jej za część inwestycji. o ile kolejno planowane, ale oddzielnie realizowane biogazownie niewielkiej mocy do 50 kW, będą realizowane tylko na zgłoszenie, ograniczy to ryzyko przejście długiego i ryzykownego postępowania administracyjnego.
W razie pytań i wątpliwości związanych z powyższą materią zapraszamy do kontaktu z naszym ekspertem, mec. Piotrem Włodawcem: wlodawiec[at]prokurent.com.pl
Autor:
Marcin Pabian – aplikant radcowski
[1] Przepisy p.b. nie zawierają definicji „dostępu do drogi publicznej”, jednak stosownie do art. 2 pkt 14 u.p.z.p., ilekroć jest w niej mowa o „dostępie do drogi publicznej” – należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej. Wyrok WSA w Kielcach z dnia 22 czerwca 2016 r. sygn. Akt II SA/Ke 286/16, LEX nr 2076604
[2] Wyrok WSA w Łodzi z 29 września 2020 r., sygn. II SA/Łd 705/20 Sąd zaznaczył, iż droga dojazdowa łącząca teren inwestycji z drogą publiczną musi spełniać określone wymogi techniczne, w tym minimalną szerokość jezdni wynoszącą 3 metry, zgodnie z § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 2002 r. jeżeli droga wewnętrzna nie spełnia tych parametrów, inwestor jest zobowiązany do podjęcia działań prawnych w celu zapewnienia odpowiedniego dostępu.
[3] Wyrok NSA z 4 kwietnia 2023 r., sygn. II OSK 917/20 wskazuje, iż decyzja o warunkach zabudowy powinna określać warunki dostępu do drogi publicznej dla planowanej inwestycji. Istotne jest istnienie faktycznego dostępu, który może być zapewniony bezpośrednio, przez drogę wewnętrzną lub poprzez ustanowienie służebności drogowej. Wyrok WSA w Gdańsku z 2 sierpnia 2017 r., sygn. II SA/Gd 348/17: Sąd zaznaczył, iż dostęp do drogi publicznej musi mieć charakter zarówno prawny, jak i faktyczny. Dostęp prawny oznacza, iż wynika on z przepisów prawa, czynności prawnej lub orzeczenia sądowego, natomiast dostęp faktyczny zapewnia rzeczywistą możliwość przejścia i przejazdu do drogi publicznej.
[4] Wyrok WSA w Łodzi z 29 września 2020 r., sygn. II SA/Łd 705/20: Sąd podkreślił, iż to na inwestorze spoczywa obowiązek zapewnienia, aby projekt zagospodarowania terenu obejmował elementy układu komunikacyjnego niezbędne do zapewnienia inwestycji dostępu do drogi publicznej. W przypadku braku spełnienia tych wymagań organ nie może wydawać pozytywnej decyzji o pozwoleniu na budowę.
[5] Por. wyroki WSA w Lublinie z dnia 28 września 2010 r., sygn. akt II SA/Lu 340/10 i WSA w Łodzi z dnia 13 sierpnia 2014 r., sygn. akt II SA/Łd 554/14, i powołane w ich uzasadnieniach orzecznictwo,
[6] Por. wyrok NSA z dnia 21 października 2016 r., sygn. akt II OSK 101/15, publ. LEX – „Pojęcie „zabudowy zagrodowej” w rozumieniu § 3 pkt 3 rozporządzenia z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) nie może być uznane za definicję legalną „zabudowy zagrodowej” przy dokonywaniu wykładni przepisu art. 61 ust. 4 u.p.z.p.”).
[7] Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22.07.2021 r., IV SA/Wa 713/21, LEX nr 3311643
[8] [W] ocenie projektodawców, w ich przypadku nie pozwoli to na niekorzystne dla rolników interpretacje w zakresie (…) konieczności wyłączenia gruntów z produkcji rolnej.” Uzasadnienie projektodawcy specustawy biogazowej UD-485 s. 10
[9] Wyrok WSA w Warszawie z 28 stycznia 2022 r., sygn. VII SA/Wa 1527/21 Sąd podkreślił, iż obszar oddziaływania obiektu, zgodnie z art. 3 pkt 20 Prawa budowlanego, obejmuje teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie odrębnych przepisów, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Oznacza to, iż droga dojazdowa, jako element obsługi komunikacyjnej inwestycji, powinna być uwzględniona w analizie obszaru oddziaływania.
[10] Wyrok WSA w Gliwicach z 16 września 2024 r., sygn. II SA/Gl 319/24: Sąd odniósł się do definicji obszaru oddziaływania obiektu, wskazując, iż zgodnie z art. 3 pkt 20 Prawa budowlanego, jest to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, które wprowadzają związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. W kontekście drogi dojazdowej podkreślono, iż jej usytuowanie i charakter mogą wpływać na zakres obszaru oddziaływania. Wyrok WSA w Szczecinie z 5 listopada 2013 r., sygn. II SA/Sz 745/13: Sąd zaznaczył, iż droga dojazdowa do projektowanego obiektu, takiego jak stacja paliw, może być elementem obszaru oddziaływania obiektu, jeżeli jej funkcjonowanie wprowadza ograniczenia w zagospodarowaniu terenu sąsiedniego. Wyrok NSA z 8 listopada 2023 r., sygn. II OSK 321/21: Sąd podkreślił, iż obszar oddziaływania obiektu należy rozumieć jako teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, które wprowadzają związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu.
