
2 kwietnia w Łodzi odbyła się konferencja poświęcona zagadnieniom ochrony praw konsumenta w kontekście realizacji programu "Czyste Powietrze", zorganizowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi. W wydarzeniu wziął udział m.in Michał Sewerynek - Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Radomsku.
Eksperci omawiali najnowsze zmiany w programie, wyzwania związane z jego wdrażaniem, a także nieuczciwe praktyki rynkowe i mechanizmy ochrony konsumentów. Wystąpienia, dyskusje i wymiana doświadczeń pokazały, jak ważna jest kooperacja instytucji w zapewnianiu bezpieczeństwa osobom korzystającym z dofinansowań.
Zwieńczeniem spotkania był panel pytań i odpowiedzi z udziałem Rzeczników Konsumentów, który pozwolił uczestnikom rozwiać wątpliwości i podzielić się swoimi obserwacjami.
Do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Radomsku zgłaszali się konsumenci, którzy informowali o nieprawidłowości dotyczących wykonania umów, przedmiotem których była dostawa i montaż paneli fotowoltaicznych oraz pomp ciepła. O zgłaszanych nieprawidłowościach Rzecznik Konsumentów informował Delegaturę Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Łodzi.
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zidentyfikował następujące przypadki nieprawidłowości :
- słaba jakość wykonanych usług,
- zawyżania rachunków za usługi i materiały,
- ukryte koszty,
- pobierania zaliczki i brak realizacji zadania np. dostawy i montażu pompy ciepła, paneli fotowoltaicznych,
- realizacji nieefektywnych inwestycji, wzrost rachunków za energię elektryczną,
- montaż urządzeń bez dopuszczenia do obrotu rynkowego lub bez znaków jakości,
- fałszowanie podpisów,
- wymuszania udzielenia pełnomocnictwa,
- różne wersje zawartych umów z wykonawcami dostarczone do WFOŚiGW.
31 marca 2025 r. ruszyła nowa odsłona programu "Czyste Powietrze", wprowadzone w niej najważniejsze zmiany zwiększą skuteczność programu. To krok w stronę jeszcze lepszej ochrony beneficjentów i skierowania pomocy tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna.
Co się zmienia i dlaczego jest bezpieczniej?
- System gminnych operatorów. Dla beneficjentów, szczególnie tych objętych najwyższym poziomem dofinansowania, Fundusz wprowadził system operatorski w gminach. Operator zapewni pełne wsparcie: od określenia zakresu inwestycji, przez składanie wniosku, monitorowanie realizacji, aż po rozliczenie dotacji. 7 marca uruchomiony został system zgłoszeń dla gmin zainteresowanych pełnieniem roli operatora.
- Prefinansowanie w podwyższonym poziomie dofinansowania jest możliwe wyłącznie przy wsparciu operatora.
- Nowe zasady dotyczące własności nieruchomości. Aby zapobiec nadużyciom związanym z "szybkim" przepisywaniem własności w celu uzyskania wyższego dofinansowania, wprowadzony został wymóg minimum 3-letniego okresu posiadania nieruchomości (nie dotyczy sytuacji spadkowych).
- Limity dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych (np. ocieplenie ścian czy wymiana okien), które chronią beneficjentów przed nieuczciwym zawyżaniem cen.
- Potwierdzony standard energetyczny budynku. Nowością jest konieczność udokumentowania efektywności energetycznej przed i po realizacji przedsięwzięcia. Zabezpiecza to beneficjentów przed nieuczciwymi praktykami i nieefektywną termomodernizacją.
- Przed inwestycją: audyt energetyczny określający stan budynku i zakres koniecznych prac.
- Po inwestycji: świadectwo charakterystyki energetycznej potwierdzające osiągnięte oszczędności.
- Oba dokumenty muszą być sporządzone przez osoby z uprawnieniami i są objęte dofinansowaniem do 1 600 zł.
- Lista ZUM (lista zielonych urządzeń i materiałów) ułatwia wybór urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Jest ona obowiązkowa dla pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet.
Kto może skorzystać?
Program jest przeznaczony dla właścicieli domów jednorodzinnych lub lokali z wyodrębnioną księgą wieczystą. Zmiany zapewnią większą kontrolę i efektywność energetyczną inwestycji.