W Czekaju upamiętniono ofiary zbrodni

8 września 2025 roku odbyły się obchody 86. rocznicy mordu na ludności wiejskiej w Czekaju. Tego dnia w 1939 roku żołnierze Wehrmachtu dokonali brutalnej zbrodni na miejscowej ludności cywilnej. Obchody uświetniła Wojskowa Asysta Honorowa z 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej.

Co roku w rocznicę wydarzeń, przy Pomniku, gromadzą się mieszkańcy Czekaja i okolicznych miejscowości, rodziny pomordowanych oraz przedstawiciele różnych instytucji, aby oddać hołd ofiarom, które straciły życie w wyniku bezwzględnych działań okupanta.

Program obchodów rozpoczął się mszą świętą polową, którą odprawił ks. Infułat Andrzej Ziemieśkiewicz – proboszcz uniejowskiej parafii, a homilię wygłosił ks. Dominik Banasiak.

Po liturgii rozpoczęła się oficjalna część uroczystości poprowadzona przez dyrektora Ośrodka Kultury w Uniejowie, Roberta Palkę. Tegoroczne wydarzenie zyskało szczególną oprawę dzięki obecności Wojskowej Asysty Honorowej z 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej. O oprawę muzyczną zadbała Orkiestra Dęta OSP Spycimierz pod batutą kapelmistrza Włodzimierza Smolarka. Udział wzięły także poczty sztandarowe – Poczet Sztandarowy 9. Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej, poczty sztandarowe szkół gminy Uniejów, Hufca ZHP w Uniejowie, jednostek OSP.

Prowadzący powitał zebranych Gości, wśród nich obecni byli krewni i przedstawiciele rodzin, których bliscy zostali zamordowani we wrześniu 1939 r. Następnie nastąpiło podniesienie flagi państwowej i wspólne odśpiewanie hymnu narodowego, co podkreśliło rangę i patriotyczny wymiar uroczystości.

Głos zabrał Tomasz Wójcik – Przewodniczący Rady Miejskiej w Uniejowie. W przemówieniu okolicznościowym przypomniał przebieg tragicznych wydarzeń

Spotykamy się w miejscu, gdzie 86 lat temu w piątek, 8 września 1939 r. życie wielu rodzin z naszej gminy zostało brutalnie przerwane przez niemieckich żołnierzy. Dla jednych był to ostatni dzień życia, dla innych początek koszmaru, który na zawsze odmienił ich serca i pamięć. Rozpoczynał się drugi tydzień II Wojny Światowej, która miała pochłonąć miliony istnień. Do tej małej wsi, Czekaja, o świcie przybyło ponad 100 uzbrojonych Niemców z 9. Kompanii 46. Pułku Piechoty z Neumünster. Wkraczali z bronią maszynową, z ogniem i pogardą. Palili domy, zabudowania, a niewinną ludność mordowali w sposób okrutny i bezlitosny. (…) Najgorsze miało jednak dopiero nadejść. Niemcy zagnali kilku mężczyzn: ojców, braci, synów do stodoły pełnej zboża, w tym miejscu, gdzie się dzisiaj znajdujemy. Zamknęli drzwi, oblali ściany benzyną i podpalili na oczach matek żon i dzieci. „Kazali nam patrzeć – mówił świadek tamtych wydarzeń, Benedykt Fijałkowski – my na kolanach, przed nami karabin maszynowy, a za nami płonęła stodoła z naszymi najbliższymi w środku”. (…) Łącznie zginęło 18 osób: Wincenty i Władysław Antoniak, Bronisław, Henryk i Józef Fijałkowski, Tomasz Glinka, Władysław Kamiński, Antonina i Marianna Kowalska, Stanisław Kowalski, Feliks Kurzawa, Franciszek i Roman Piechowski, Jan, Kazimierz i Władysław Zwoliński oraz dwie niezidentyfikowane ofiary, których nazwiska zostały uwiecznione na pamiątkowej tablicy.

Przewodniczący podkreślił znaczenie pamięci historycznej i jedności społeczności lokalnej:

Dziś stoimy w miejscu śmierci, nie po to, by rozdrapywać rany, ale by pamiętać i uczyć się z tej pamięci. Bo pamięć to nasz obowiązek wobec tych , którzy odeszli i wobec tych, którzy przyjdą po nas. Ta historia musi być częścią naszej tożsamości, bo naród który pamięta jest silny. Niech ofiara pomordowanych będzie wezwaniem, by nienawiść nigdy nie zwyciężyła człowieczeństwa.

Szczególnie podniosłym momentem był apel pamięci i salwa honorowa, które w ciszy i skupieniu przypomniały zgromadzonym o ofiarach i bohaterach minionych lat.

Następnie delegacje złożyły wiązanki kwiatów w miejscu pamięci, a orkiestra wykonała m.in. utwór „Cisza”, nadając wydarzeniu jeszcze bardziej uroczystą oprawę.

W uroczystościach uczestniczyli m.in. Józef Kaczmarek – burmistrz Uniejowa, Mirosław Madajski – zastępca burmistrza Uniejowa, płk Marcin Markiewicz – zastępca dowódcy 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej, Dorota Więckowska – Radna Sejmiku Województwa Łódzkiego, , Małgorzata Komajda – wicestarosta poddębicki, Beata Przybylska – Członek Zarządu Powiatu Poddębickiego, Tomasz Wójcik – przewodniczący Rady Miejskiej w Uniejowie, Radni Rady Miejskiej w Uniejowie, Anna Fijałkowska – sołtys Czekaja, Sołtysi i przedstawiciele miejscowości objętych walkami w 1939 r., Michał Andrzejak – komendant ,,Piętnastaków”.

Na zakończenie organizatorzy skierowali słowa podziękowania do wszystkich uczestników oraz osób zaangażowanych w przygotowanie obchodów. Uroczystość zakończyła się w atmosferze zadumy i wspólnoty.

Organizatorami uroczystości byli: burmistrz Miasta Uniejów, proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Uniejowie, sołtys i sołectwo wsi Czekaj, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Uniejowie.

A.Ow./UM Uniejów