ZUS szykuje rewolucję w zasiłkach chorobowych. Nowe zasady już jesienią?

ZUS i Ministerstwo Rodziny planują poważne zmiany w zasadach przyznawania zasiłków chorobowych. Nowe przepisy mają ograniczyć nadużycia, wzmocnić kontrole i skrócić okres pobierania świadczenia dla części ubezpieczonych. Reforma może wejść w życie już jesienią i dotknąć tysięcy osób korzystających z L4.

Fot. Warszawa w Pigułce

ZUS szykuje zmiany w zasiłkach chorobowych. Nowe zasady mogą wejść w życie już jesienią

Zasiłki chorobowe mają przejść poważną reformę. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, we współpracy z ZUS, pracuje nad zmianami, które mają ograniczyć nadużycia i zwiększyć kontrolę nad zwolnieniami lekarskimi. Projekt nowych przepisów ma trafić do Sejmu jeszcze latem, a pierwsze zmiany mogą wejść w życie już od października.

Zmiany w zasiłkach L4. Co planuje ZUS?

Jak wynika z zapowiedzi, planowane zmiany mają objąć m.in. skrócenie okresu, w którym pracownik może pobierać zasiłek chorobowy, oraz zaostrzenie zasad kontroli osób przebywających na L4. Rozważany jest także pomysł wprowadzenia obowiązku informowania ZUS o każdej zmianie miejsca pobytu w trakcie zwolnienia lekarskiego.

ZUS chce też usprawnić system elektronicznej weryfikacji zwolnień i rozszerzyć uprawnienia lekarzy orzeczników. Celem jest szybsze wychwytywanie przypadków, w których zwolnienie zostało wystawione niezasadnie lub wykorzystywane jest w sposób niezgodny z przeznaczeniem.

Krótszy okres zasiłkowy? Tak, ale nie dla wszystkich

Obecnie zasiłek chorobowy przysługuje przez maksymalnie 182 dni (lub 270 w przypadku ciąży i gruźlicy). Po tym okresie osoba może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Zmiany mają dotyczyć głównie tych, którzy regularnie przebywają na zwolnieniach w krótkich odstępach czasu. W planach jest możliwość „łączenia” okresów niezdolności do pracy z ostatnich miesięcy i weryfikowania, czy nie dochodzi do systematycznego obchodzenia prawa.

ZUS ma też większy nacisk położyć na profilaktykę i kierowanie osób przewlekle chorujących do komisji orzeczniczych i programów rehabilitacyjnych, zanim wyczerpią cały okres zasiłkowy.

ZUS sprawdzi, gdzie jesteś podczas L4

Jednym z najważniejszych punktów reformy ma być obowiązek informowania ZUS o każdej zmianie miejsca pobytu w trakcie zwolnienia. w tej chwili wiele osób wyjeżdża w tym czasie poza miejsce zamieszkania – na przykład do rodziny, na działkę czy choćby na urlop. Po zmianach każda taka sytuacja ma być kontrolowana, a brak zgłoszenia może skutkować wstrzymaniem wypłaty świadczenia.

ZUS ma też częściej korzystać z niezapowiedzianych kontroli terenowych, szczególnie wobec osób korzystających z tzw. „kodu 1” – czyli zwolnień, które nie wymagają leżenia w łóżku.

Dlaczego teraz? Nadużycia rosną

Według danych ZUS, tylko w pierwszym kwartale 2025 roku wykryto ponad 20 tysięcy przypadków nadużyć przy korzystaniu ze zwolnień lekarskich. Skala problemu rośnie, a wypłaty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu choroby przekraczają już 13 miliardów złotych rocznie.

ZUS przekonuje, iż zmiany są konieczne nie tylko ze względu na oszczędności, ale także z troski o uczciwych ubezpieczonych. – Chcemy ograniczyć patologie i zapewnić, iż pomoc trafia do tych, którzy naprawdę jej potrzebują – podkreślają urzędnicy.

Nowe zasady już od jesieni?

Choć szczegóły projektu nie są jeszcze znane, resort nie wyklucza, iż pierwsze przepisy mogłyby wejść w życie już jesienią – najwcześniej w październiku lub listopadzie. Projekt ma być zaprezentowany w najbliższych tygodniach, a tempo prac legislacyjnych zależeć będzie od decyzji rządu i Sejmu.

Pracownicy i pracodawcy powinni już teraz śledzić komunikaty ZUS. Dla wielu osób korzystających ze zwolnień lekarskich choćby drobna zmiana przepisów może oznaczać poważne konsekwencje – zarówno finansowe, jak i formalne.