Międzynarodowe organizacje ekologiczne T&E (Transport & Environment) oraz Opportunity Green zwracają uwagę na istotny problem emisji nie-CO₂ przez lotnictwo, w tym tzw. smugi kondensacyjne (contrails). Według najnowszej analizy prawnej, państwa są zobowiązane do uwzględnienia tych emisji w swoich krajowych planach klimatycznych, aby wywiązać się z postanowień Porozumienia Paryskiego.
Wpływ smug kondensacyjnych na globalne ocieplenie
Szacuje się, iż smugi kondensacyjne odpowiadają za 1-2% globalnego ocieplenia. Są to widoczne na niebie białe linie powstające w wyniku kondensacji pary wodnej emitowanej przez samoloty. Naukowcy podkreślają, iż skutki tych emisji są co najmniej równe wpływowi CO₂ emitowanego przez lotnictwo.
Obowiązki wynikające z Porozumienia Paryskiego
Analiza prawna wykonana przez kancelarię Cornerstone Barristers na zlecenie T&E i Opportunity Green wskazuje, iż państwa mają prawny obowiązek uwzględniania emisji nie-CO₂ w narodowych planach klimatycznych (NDC), które należy przedstawić przed szczytem COP30 w Brazylii.
Główne argumenty za koniecznością uwzględnienia tych emisji obejmują:
- Cel temperaturowy: Porozumienie Paryskie zobowiązuje państwa do ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej. Smugi kondensacyjne mają potwierdzony wpływ na ocieplenie, dlatego ich redukcja jest kluczowa.
- Redukcja wszystkich gazów cieplarnianych: Redukcja emisji CO₂ powinna iść w parze z ograniczaniem innych czynników wpływających na klimat, takich jak smugi kondensacyjne.
- Stosowanie zasady ostrożności: Państwa powinny podejmować działania na podstawie najlepszej dostępnej wiedzy naukowej, choćby jeżeli niektóre aspekty są niepewne.
Naukowcy ostrzegają przed ociepleniem powodowanym przez smugi kondensacyjne od 25 lat. Teraz opinia prawna pokazuje, iż państwa muszą działać, by je ograniczyć. Czas przejść od deklaracji do działania i włączyć pełny wpływ lotnictwa na klimat do krajowych planów klimatycznych, inaczej nie wywiążą się ze zobowiązań z Paryża.
– Diane Vitry, Aviation Director, T&E
Możliwości ograniczenia wpływu smug kondensacyjnych
Według analiz, tylko niewielka zmiana tras kilku procent lotów mogłaby znacząco ograniczyć efekt ocieplający smug kondensacyjnych, co przyniosłoby szybkie i stosunkowo tanie korzyści klimatyczne.
Znaczenie dla polityki klimatycznej
Emisje międzynarodowe, takie jak emisje CO₂ z lotów międzynarodowych, rzadko są uwzględniane w krajowych planach klimatycznych, mimo iż istnieje ku temu prawny obowiązek. Organizacje ekologiczne apelują, by państwa – w tym Unia Europejska, która do września 2025 r. ma przedstawić wspólny plan – uwzględniły zarówno emisje CO₂, jak i nie-CO₂, w tym smugi kondensacyjne.
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości orzekł, iż wszystkie państwa muszą zrobić więcej, by zapobiec poważnym skutkom każdego przyrostu ocieplenia na Ziemi. Ta opinia potwierdza, iż wpływ smug kondensacyjnych musi być częścią tych działań. Lotnictwo ma problem z emisjami, którego nie można dłużej ignorować.
– Carly Hicks, Chief Strategy and Impact Officer, Opportunity Green
