3 godzin temu
Andrzej Duda kończy swoją drugą kadencję w cieniu kontrowersji. Choć przez lata sprawowania urzędu nie brakowało sporów politycznych i decyzji ocenianych skrajnie różnie, najnowszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego może okazać się szczególnie bolesny. Sąd oficjalnie unieważnił jedno z postanowień prezydenta, uznając je za sprzeczne z konstytucją i prawem unijnym. To pierwszy taki przypadek w historii prezydentury Dudy – i głośny sygnał na zakończenie jego rządów.
Fot. Shutterstock
Sąd uchylił decyzję prezydenta. Ostatnie miesiące urzędowania Dudy z wyrokiem sądu w tle
Zaskakujący finał jednej z decyzji prezydenta Andrzeja Dudy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, iż głowa państwa naruszyła konstytucję i unijne prawo, powołując sędziego Pawła Grzegorczyka do Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Orzeczenie zapadło tuż przed końcem drugiej kadencji Dudy i uderza w jego konstytucyjne prerogatywy. Kancelaria Prezydenta zapowiada zaskarżenie wyroku.
Bez zgody i podstawy prawnej
We wrześniu 2022 roku Andrzej Duda wyznaczył sędziego Sądu Najwyższego Pawła Grzegorczyka do orzekania w nowo utworzonej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Decyzja zapadła bez jego zgody. Jak stwierdził sąd, przeniesienie sędziego z Izby Cywilnej odbyło się z pominięciem ustawowych procedur. Tym samym naruszono konstytucyjne zasady niezawisłości sędziowskiej oraz wymogi prawa unijnego.
W uzasadnieniu WSA podkreślił, iż tego typu działania powinny podlegać kontroli sądowej, ponieważ dotyczą podstawowych gwarancji ustrojowych. W ocenie sądu, Grzegorczyk został de facto pozbawiony funkcji w poprzedniej izbie, co – bez dobrowolnej zgody – jest nielegalne.
Polityczne echa decyzji
Wyrok sądu wpisuje się w szerszy kontekst sporu o niezależność sądownictwa i sposób funkcjonowania Izby Odpowiedzialności Zawodowej. To właśnie ta izba miała być odpowiedzią na kryzys wokół Izby Dyscyplinarnej SN i presję ze strony instytucji unijnych.
Rzeczniczka prezydenta Diana Głownia oświadczyła, iż Kancelaria Prezydenta nie uznaje kompetencji sądu administracyjnego do oceniania decyzji głowy państwa w tym zakresie. Zapowiedziano skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Polityczne podsumowanie kadencji
Wyrok WSA to kolejny przykład, jak działania prezydenta z ostatnich lat mogą zostać ocenione nie tylko politycznie, ale i prawnie. Choć Andrzej Duda kończy kadencję, jego decyzje będą przez cały czas budzić kontrowersje – zwłaszcza w kontekście reform wymiaru sprawiedliwości, które podzieliły scenę polityczną i opinię publiczną. Unieważnienie jego decyzji przez sąd to symboliczny moment – prezydent, który sam ułaskawiał, teraz musi liczyć się z wyrokami.
